Kerstmis in Turnhout

Op kerstavond wandelen we traditioneel met de kinderen naar de kerststal op de markt in Turnhout. De laatste jaren vergezeld met de kleinkinderen.
De kerststal stond traditioneel aan de zijkant van de kerk, ingebed in de kerktuin.
Enkele jaren geleden zijn er enkele houten kiosken geplaatst, waar men een warm drankje kon krijgen.  Dit is stilaan uitgebreid en er kwam een ijspiste bij voor de schaatsliefhebbers. Vorig jaar stonden er enkele kermisattracties, bijv. een antieke draaimolen. De kerststal raakte meer en meer in de verdrukking.
Dit jaar wou de organisator van de evenementen nog meer ruimte innemen. Het is een echte kermis daar geworden, met ernaast de ijspiste.
De kerststal staat nu aan de kant van de toren en het vroegere stadhuis. Alhoewel hij hier ook mooi staat, wordt hij toch verstopt achter de zeilen van de rug van de ijspiste. De kerststal heeft plaats moeten ruimen voor het vertier...
Het gebruik van ruimte laat zien waar men als maatschappij belang aan hecht. Hier meer en meer vertier, de originele betekenis van het feest, het verhaal erachter wordt minder en minder belangrijk gevonden. En alhoewel het resultaat voor de stal niet zo slecht is, hij staat er relatief goed, geeft het toch duidelijk aan wat men belangrijker vindt, wie hier de lakens uitdeelt.
Hetzelfde fenomeen speelt zich af in de besluitvorming. Toegepast op het ruimtegebruik in de stad Turnhout: woningen, winkels.... ten koste telkens van stukjes groen.... Vaak wordt er dan in de plannen veel groen voorzien, vaak wordt dit zelfs als argument gebruikt om het project te kunnen verkopen. Maar meestal is dit groen inferieur, van een "cleane" vorm. Vaak wordt het zelfs op de daken geplaatst zodat men geen oppervlakte "verspilt". Het is duidelijk dat groen het af moet leggen in de besluitvorming, dat mensen die andere dingen belangrijk vinden het voor het zeggen hebben.

Moedig maar niet consequent...

In GVA 24 december 2014 wordt gemeld dat de Stad Turnhout naar de Raad van State trekt om de ontwikkeling van het project Victoriehof af te remmen. In de verdere berichtgeving blijkt dat het CD&V bestuur er niet achter staat. Ook Unizo blijkt er bedenkingen bij te hebben, omdat zij investeerders niet willen afschrikken. Volgens de laatste zijn de winkels aan de rand van de stad een grotere bedreiging. (zie berichten Victoriehof1 en 2)
Het stadsbestuur wil een afgestemde ontwikkeling van grote projecten in het centrum en te zorgen dat de draagkracht van het handelsweefsel niet overschreden worden. Hierbij geven ze voorrang aan Turnova.
Als we zien welke economische activiteit er over blijft dan zijn dit enkele horecazaken rond de markt, voor de rest wat kledingwinkels en boetieks (zo zie je waar er nog een serieuze winstmarge kan worden behaald) en voor de rest ketens, vooral van Nederlandse oorsprong (C&A, We, Hema, Kruitvat..). Een aantal palmden intussen de rand in: Nederlands: Albert Hein, Hubo, Gamma, Blokker, Kruidvat....  Duits: Mediamarkt; Frans: Decathlon, Belgisch: Krëfel.... Wie of wat verdedigt Unizo nog in dit dossier?
Misschien brandt er stilaan een lichtje bij het bestuur... dat een overdaad aan aanbod negatieve neveneffecten creëert zoals leegstand en verkrotting. Kijk nu al maar eens eventjes in de winkelstraten: Merodelei, Paterstraat, Otterstraat en andere... en tel het aantal leegstaande panden maar eens.
Het is wel niet erg consequent, omdat dezelfde redenering niet gemaakt wordt voor Turnova; misschien omdat de stad hier anders bij betrokken is? Maar ook dit project helpt mee aan het creëren van een overaanbod. Zoals reeds eerder vermeld laat men hier kansen liggen om een echt "Central Park" in Turnhout te creëren, een echte groene ontmoetingsplaats. Maar neen, blijkbaar worden in Turnhout woonuitbreiding en winkelaanbod belangrijker geacht...
Ook niet consequent is dat het bestuur deze redenering volgt voor winkelaanbod, maar nog niet dezelfde lijn doortrekt voor het bouwen van nieuwbouwwoningen en appartementen. Het bestuur heeft het de laatste jaren mogelijk gemaakt, waarschijnlijk zelfs gestimuleerd, dat een veelheid aan verkavelingen in de stadskern en aan de rand werden mogelijk gemaakt. Zo werd de ruimte gemonopoliseerd voor woningen en kregen groene functies minder ruimte.  Ook hier dreigt het overaanbod. Ga maar eens door de straten van Turnhout en tel het aantal bordjes met "te koop"....
Nu is het moedig om de stap naar de Raad van State te zetten. Zo zullen we weten wie het voor het zeggen heeft in de ruimtelijke ordening. Even een voorspelling: uiteindelijk zullen de projectontwikkelaars aan het langste eind trekken en is het voor de stad vechten tegen de bierkaai.

De kont van de jachthaven

Turnhout is trots op zijn jachthaven (foto145).  In de kom van de Nieuwe Vaart liggen plezierbootjes van allerlei slag, er zijn ook een aantal mensen die wonen op hun boot.
De kom is omgeven door een groen pleintje (foto145), woontorens, grote winkels en appartementen (foto45). 
Het geheel oefent een aantrekkingskracht uit op de bezoekers en is een goede pleisterplek voor wandelaars. (foto145). Als deze laatste niet omver worden gereden door de fietsers. Deze mogen tot vlak bij de aanlegsteigers fietsen en maken het voor wandelende ouders met kleine kinderen soms wat gevaarlijk. Hopelijk wordt dit geheel niet teveel verstoord door de zoveelste appartementsblok die erbij wordt geduwd, nu aan de overzijde van de kom. (foto44voor)
Op het water leven klassiek de wilde eenden, waterhoenen, meerkoeten; af en toe een kolonie meeuwen of ganzen, (foto145) maar ook... vier aalscholvers, een paar futen, soms een enkele dodaars en een tijdje geleden heb ik zelfs een ijsvogeltje gespot.
Flip  De Clerck noemt de jachthaven in de Bond heel toepasselijk "Turnhout-Bad" (5 dec 2014, p 39) en verwijst in zijn dagboek naar hoe hij de buurt heeft gekend: met de industrieën van ijzer, hout, verf en graan..., de dorpsbuurt en dorpscafés.


Aan de zijkant van de kom ligt de Elisabeth Sophia gemeerd. (foto145) Een schip uit 1924, met een" geveegde kont". Dit betekent met een sierlijke, sterk en mooi gebogen achtersteven.
Nu weet ik niet of de jachthaven zelf zijn kont wel goed afveegt.
Er is natuurlijk de voortdurende plaag van het zwerfafval dat mensen blijkbaar nog altijd achterlaten... vooral de blikjes en plastic flessen zijn erg storend. 
Sinds enige tijd ben ik wat verontrust door de aanwezigheid van grote slierten groene gevederde planten onder het wateroppervlak in heel de kom. Blijkbaar zijn deze slierten meer dan 3 meter lang en zijn ze erg lastig te verwijderen. Nu ken ik er niet veel van, maar woekerende waterplanten duiden meestal op niet veel goeds... (foto190; foto190) Nu is het laatste natuurlijk niet zeker.... maar toch.
De ongerustheid werd nog wat versterkt toen ik een tijdje geleden een bewoner van een boot een buis in het water zag houden waaruit water scheen te komen. De vrouw stond ernaast en goot een bus Dreft in het water leeg...


Dus vraag ik me af wat er gebeurt met het afvalwater van de boten in de jachthaven....


Blijkbaar is de wetgeving niet zo heel duidelijk en heel strikt. Slechts de nieuwe boten moeten een afvaltank aan boord hebben zodat ze afval en afvalwater kunnen opvangen.
Nu staat er wel een soort vergaarbak op de eerste steiger van de jachthaven (foto190). Het is de bedoeling dat de boten die dan wel zo'n afvaltank hebben, deze daar kunnen komen ledigen.  Maar naar het schijnt heeft de pomp die dan deze tank moeten ledigen, nooit gewerkt....
Dus Turnhout is wel trots op zijn jachthaven, maar ..... vergeet zijn kont af te vegen. 
Er is sprake van uitbreiding van de jachthaven. Hopelijk doet men er daartegen iets aan....

Makelaars....

Op 4 november zond Canvas een reportage uit over makelaars (bron). Niet dat hier veel werd verteld wat nog niet geweten is, maar het zette toch een aantal feiten netjes op een rij.

Veruit de meeste makelaars vragen 3%  van de verkoopprijs van het eigendom, daar komt dan nog eens btw bij. Ik moet er wel bij vermelden dat deze enkel gevraagd wordt wanneer het eigendom verkocht wordt . Moest ik dat nalaten krijg ik misschien moeilijkheden met het BIV, het beroepsinstituut van vastgoedmakelaars (zie verder).
Wat ze voor dit prijskaartje doen? Ze steken er hun tijd in, ze zorgen voor reclame... waren de antwoorden van de makelaars. Waarschijnlijk zorgen ze voor een aantal documenten, leiden ze geïnteresseerden rond, voeren de onderhandelingen tussen de kopers en verkopers.
Als men dan de huidige verkoopsprijzen bekijkt, dan mag dat wel...  Wat ze meer doen dan de weinigen die het voor minder doen? Ze geven suggesties om het goed wat meer verkoopbaar te maken: hier en daar een bloemetje zetten misschien?

Bovendien hebben de makelaars er alle belang bij dat de verkoopprijzen zo hoog mogelijk zijn en blijven, want dan verdienen ze meer.

Ik vraag me af welk verschil het maakt in werk en promotie als men een duur huis verkoopt of een goedkoper...
Dat moet ook een makelaar enkele jaren geleden gedacht hebben, want hij vroeg een forfaitair bedrag. Gevolg: hij werd geschorst door het BIV. Waarom? Volgens de mensen van het BIV omdat hij nagelaten had te vermelden dat het bedrag altijd moest betaald worden en het percentage bij klassieke makelaars enkel bij verkoop van het goed verschuldigd is. Bovendien zou hij de prijzen exclusief BTW hebben vermeld, terwijl het wettelijk inclusief BTW moest zijn. In de brief van het BIV werd hem verweten de waardigheid van het beroep geschonden te hebben. Dan denk ik: wijs deze mens erop, zorg dat hij dit in orde maakt... een schorsing lijkt me ingegeven te zijn door andere redenen: het winstpercentage van de anderen veilig te stellen. Het BIV blijkt anderzijds erg laks op te treden tegen collega's die het niet zo nauw nemen, zelfs beschuldigd worden van fraude, tot ergernis van gedupeerde eigenaars. Dit laatste moeten we op basis van een recent bericht wel nuanceren: sinds 2010 werden 761 makelaars door het BIV geschrapt (bron). Anderzijds bewijst dit dat deze grote schoonmaak dringend nodig was...
Het BIV zegt dat ze geen ereloon meer suggereert na de veroordeling van een andere beroepsgroep hiervoor. Toch beroepen de meeste makelaars zich op deze norm om hun prijzen te rechtvaardigen. Dus ontraden doet de vereniging het zeker ook niet en mede door het optreden in de vorige case (en misschien gelijkaardige gevallen) stuurt ze wel degelijk de boodschap dat men niet moet proberen goedkoper te werken. 

Door de schandalige prijzen die ze kunnen vragen, zijn de makelaars een invloedrijke groep geworden in onze samenleving. Zij bepalen als projectontwikkelaars vaak het uitzicht van een stad, van een dorp.... .
Waarschijnlijk zijn ze zo invloedrijk en rijk dat het plaatselijke bestuur en zelfs de hogere bestuursniveaus er nog weinig tegen beginnen: ze willen niet, ze durven niet en als ze zouden willen, ze zouden het niet kunnen. Zij kopen zich in waar en wanneer ze willen. Ze zijn zo kapitaalkrachtig dat openbare besturen niet tegen hen kunnen opbieden. En eenmaal eigenaar, dan hebben zij het voor het zeggen en hebben de wet aan hun kant. Dan kunnen de besturen enkel nog proberen te onderhandelen en bij te sturen in de marge. 
De notarissen zorgen voor de nodige akten en voor de verkoopovereenkomst. Eigenlijk is dit werk dat een ambtenaar zou kunnen doen. Bij eventuele fouten en onvolkomenheden worden de notarissen in praktijk weinig of niet aansprakelijk gesteld.. Dus ik begrijp niet waarom deze beroepsgroep hiervoor zoveel moet vergoed worden.
Door deze individuen wordt het verkopen van een eigendom serieus duurder, allemaal geld dat stroomt naar een beperkte groep, die daarmee macht en invloed verwerft...

Maasstraat

Op 3 december valt de "Turnhouts Post" in de brievenbus. Uitgegeven door Adrem, maar blijkbaar een reclameblad van grondontwikkelaar en woningbouwer Danneels uit Duffel. Het bevat enkele artikels en vooral veel reclame voor deze firma.
In dit krantje wordt het project Maasstraat gepromoot: 22 bouwkavels voor open, halfopen en gesloten woningen.
Hierbij wordt de loftrompet over Turnhout niet geschuwd:

• alleen in het oosten 400 extra woningen tussen 2009 en 2014
• aantrekkingskracht op jonge gezinnen
• bruisend stadsleven
• rijke geschiedenis, interessant cultureel erfgoed, adembenemende natuur
• werk in eigen streek
• absolute Vlaamse topregio op vlak van hoogtechnologische industrie en kennisintensieve diensten

Dit is m.i. allemaal wel erg rooskleurig voorgesteld om de kopers te lokken.
De vraag wordt niet gesteld of dit aanbod wel allemaal nodig is, welke gevolgen dit heeft voor de verstening van de stad en de omringende open ruimte....

Over het terrein zelf:

• ingesloten tussen Maas- en Hovenierstraat
• perfecte ontsluiting
• kwalitatieve verdichting, gegroepeerder gebouwd met mooi, eigentijds straatbeeld
• vlug in stadscentrum, scholen in de buurt

Waar niets over gezegd wordt: Het natuurkundig erfgoed, de historische tuinen en hoven aan deze kant van de stad, één van de laatste die er  nog van overblijven, worden met dit project van de kaart geveegd.(het Keizershof foto180; foto 181voor). Met de "Hovenierstraat" zal er binnenkort weeral maar eens verwezen worden naar een realiteit die er eens is geweest, maar gewoon werd vernield door de bebouwing en winsthonger van de verkavelaars (foto130voor).

Op pg 3 draagt een artikel de titel: Nieuw bos in ruil voor nieuwe wijk...
De titel laat uitschijnen dat voor de nieuwe wijk Maaskant nieuw bos wordt aangeplant...
Enkele citaten uit het artikel:

• volgens sommige media leidt slechts 38% van de ontbossing effectief tot nieuwe aanplantingen
• voor ons (de ontwikkelaar) is dit echter een evidentie: 3/4 van de dossiers die boscompensatie vereisen, zetten we om in de bebossing van een alternatief gebied, in samenwerking met Natuurpunt en Agentschap Natuur en Bos.
• voor het project aan de Maasstraat is boscompensatie niet aan de orde. 

Het is voor mij niet duidelijk wat er gebeurt in de kwart dossiers waar ze niet voor compensatie zorgen: geven ze dan een compensatievergoeding ... of niet?  of zorgen ze voor aanplanting op dezelfde plaats? Als ze niet betalen of herbebossen bij 1/4 van de dossiers waarbij het wel noodzakelijk is, zijn zij dan goede leerlingen? Blijkbaar werken de instanties die moeten toezien op boscompensatie niet: als het slechts bij 1/3 van de ontbossing tot compensatieaanplanting komt... als dit al toegegeven wordt door de verkavelaars zelf, dan is er echt wel iets aan de hand...

Ingrijpend "snoeien"

Eind oktober 2014 heeft Elia, de beheerder van het transmissienet voor elektriciteit, de hoogspanningsleiding die loopt door Vosselaar weer vrijgemaakt. Deze leiding gaat dwars over de Konijnenberg in Vosselaar (fotobvoss7). Dit is een enig natuurmonument.
Het gemeentebestuur was hiervan op de hoogte, want had de snoeibeurt van bomen op de Konijnenberg aangekondigd in het gemeenteblad. Ze vonden het spijtig maar noodzakelijk en vertrouwden erop dat het met de nodige zorg zou gebeuren.
Nu is Elia wel erg ingrijpend tewerkgegaan... en voor een stuk niet zo goed te begrijpen.
Onderaan de berg, tegen het Konijnenbergpad, werden alle bomen gerooid; een aantal stammen werden van alle takken ontdaan en enkel de stam bleef staan. Veel van deze struiken en bomen waren geen bedreiging voor de hoogspanning: ze stonden onderaan de berg en kwamen bijlange niet aan de leiding. (fotobvoss7; fotobvoss7)
Aan de andere kant van de berg werden ook bomen onderaan de berg verwijderd. Maar de bomen verderop werden wel op een degelijke manier werden teruggesnoeid (fotobvoss7)fotobvoss7).
Deze "snoeibeurt" heeft een open pijp in de berg gecreëerd, heeft de berg verminkt. Het zal jaren duren vooraleer de vegetatie zich min of meer heeft hersteld. Ik begrijp dat het voor de veiligheid nodig is om de bomen voldoende van de leidingen te houden, maar wat hier gebeurd is was voor een groot gedeelte een overbodig kwaad..

Eksters

Er zijn eksters gesignaleerd in Turnhout. Over eksters doen de verhalen dat ze blinkende voorwerpen stelen en dus kostbare zaken inpikken.
In Turnhout zijn het de vastgoedhandelaars, de projectontwikkelaars die zich gedragen als eksters. Elk beschikbaar lapje grond, elk pandje groen wordt ingepikt en volgebouwd....
Achter de post staan nog enkele prachtige beuken (foto 173; foto173; foto173; foto97). Als aandachtige wandelaar heeft u misschien gemerkt dat er sinds enkele dagen (eind november 2014) gele paaltjes zijn geslagen in het bosje...
Wat dit betekent daar kom je pas achter als het te laat is... want dan is de bouwvergunning aangevraagd en goedgekeurd.... want waarom zou men dit tegenhouden?  en wie zou dit tegenhouden? en hoe zou men dit tegen kunnen houden zelfs als iemand dit zou willen?
In elk geval: de gele paaltjes voorspellen niet veel goeds voor de (bijna) laatste monumentale beukenbomen binnen de Turnhouts ring....

Niefhout toch niet zo slim

De nieuw geplande wijk Niefhout aan het station wordt zwaar gepromoot als "groen en slim" (foto255).
Aan de vroegere ingang van Foresco aan de Guldensporenlei stond er een mooie boom, een esdoorn foto143voor foto143na ). De afbouw van de gebouwen is voltooid, de verharding is weggenomen en....  de boom ging mee tegen de vlakte.
Dan vraag ik me af: waarom?

• Is het nu zo moeilijk deze in het ontwerp in te passen?  Kon men hierdoor een paar vierkante meter minder verkopen? 
• Of stond hij gewoon in de weg voor het bouwverkeer en vond men het niet de moeite om er langs te rijden?

Dit toont een gebrek aan respect voor de bestaande natuur en belooft weinig goeds, hoe mooi men de propaganda ook wil laten uitschijnen (foto143na). Voor mij is deze wijk weeral een stukje minder slim en minder groen.

Spijtig maar aanvaardbaar

Op de steenweg op Gierle gaat het Agentschap Wegen en Verkeer het fietspad heraanleggen.
De bomen langs de kanten van het fietspad, vooral Amerikaanse eiken,  moeten hiervoor sneuvelen.  (foto268; foto268; foto268; foto268) Spijtig... Elke boom is een stuk leven en neemt heel wat leven met zich mee...
Maar het Agentschap gaat nieuwe bomen aanplanten: inlandse eiken.  Wat op zichzelf weer knap is.
Toegegeven: de bomen die er nu staan hebben hun beste tijd gehad. Het rooien van deze bomen heeft niet zoveel impact omdat een groot deel van de weg langs het Grotenhoutbos loopt. Het bos kan voorlopig dit verlies opvangen.
Ik weet niet hoever de de vernieuwing gaat gebeuren. Op het stuk steenweg op Gierle, tussen de ring en de autosnelweg, staan er ook nog een aantal Amerikaanse eiken (foto266; foto266). Deze worden gebruikt als slaapplaats door de kauwtjes, samen met een aantal bomen die achter Krefel staan. Deze laatste  bomen worden ook al bedreigd door een geplande nieuwbouwwijk. En dus moeten deze diertjes alweer een andere slaapplaats gaan zoeken.
Natuurlijk is natuur dynamisch en ook door de mens mede vormgegeven. Het nettoresultaat hier zal waarschijnlijk toch positief zijn binnen enkele jaren. Dan hopen we nieuwe, vitale bomen langs de weg te kunnen aantreffen.

Moordende concurrentie

Op 26 november 2014 opende Mediamarkt zijn deuren aan de ring in Turnhout. Blijkbaar met groot succes (foto51).

Toch kan men zich afvragen wat de gevolgen zullen zijn voor de gelijkaardige zaken die hier in de buurt gevestigd zijn (foto113):
Van den Borre kan met zijn garantie voor de goedkoopste misschien nog wat opvangen. Maar als dit blijft duren moet hij misschien verliezen incasseren en blijft dit systeem ook niet haalbaar.
Dan is er nog Krefel en Geronika. De laatste is de kleinste. Deze is vanop de Merodelei zich komen vestigen aan de ring; op een plaats waar eerder de Harense Smid al de deuren moest sluiten.
Misschien minder zichtbaar, maar Van Roey, de computerzaak, kan ook hinder ondervinden van deze nieuwkomer. 
Maar goed, de veelheid aan grote elektrozaken heeft weer een speler bij gekregen. Op het eerste gezicht goed voor

• de werkgelegenheid. Alhoewel, waarschijnlijk is dit gewoon een verschuiving van werkgelegenheid, met ook persoonlijke en familiale gevolgen voor mensen die hun werk er op termijn door zullen verliezen...
• de consument. Misschien op korte termijn kan hij artikelen aanschaffen aan iets lagere prijzen. Op termijn zal dit ertoe leiden dat alleen de grote spelers gaan overleven en meer vat krijgen op de prijszetting.

Hetzelfde fenomeen doet zich op de Steenweg op Gierle en omgeving voor voor de "doehetzelf" handel.

• Mapeco is een uitloper van de befaamde zaak "De Koeiketel", die jarenlang een monument was in de Warandestraat. Daar stond de zaak te verkommeren en nu zijn er luxe appartementen in de plaats gekomen.
• Brico was een concurrent, maar toch wel wat uit de richt, op de ring.
• Dan zijn er Gamma en later nog Hubo bijgekomen. 

Zijn ze sterk genoeg om allemaal te overleven?

En ook voor de supermarkten....

• Al jaren zijn er enkele kleine supermarkten in het centrum: Carrefour, Peeters-Govers...
• Dan is er een Carrefour bijgekomen aan de ring.
• Enkele jaren geleden vestigde Colruyt een nieuw filiaal op de Steenweg op Antwerpen, wat verder door in Vosselaar kwam de Delhaize.
• Recent vestigde Albert Hein zich op de Steenweg op Turnhout.

Van buurtwinkels is al geen sprake meer. In de nabijheid zie ik er nog enkel eentje op de Steenweg op Gierle. De laatste buurtwinkel op het Stokt heeft enkele jaren geleden zijn deuren gesloten.... De Carrefourmarkets hebben deze functie overgenomen (zie Merodelei, Nieuwe Kaai)...

De grote ketens hebben voor een deel het handelscentrum van Turnhout leeggezogen. Nu zet de concurrentie zich verder in de rand van de stad, harder en meedogenlozer dan ooit.
De omzet is immers eindig. Turnhout heeft wel meer inwoners gekregen de laatste jaren omwille van zijn expansiepolitiek. Dus er zal wel iets meer omzet worden gemaakt, maar deze omzet moet door  meerdere spelers verdeeld worden. Als er dan een speler teveel aandeel krijgt, vallen er slachtoffers.


Hier spelen dezelfde fenomenen als in de woningmarkt: grote spelers palmen alle beschikbare ruimte letterlijk en figuurlijk in, bepalen wat er gebeurt en creëren een overaanbod.... de kleine dreigen het slachtoffer te worden... kleine aannemers, gewone huiseigenaars....

Ruim begroot en ruim gesubsidieerd?

De afbraak van de terreinen van Foresco en Atelfond zijn bijna voltooid (foto28; foto28) ... ze moeten plaats maken voor het nieuwe "slimme" project Niefhout (zie bericht Niefhout.)
Op de terreinen vindt men twee borden met de kostprijs van de afbraakwerken.
In de Diksmuidestraat staat er een bord waar de kostprijs van de werken voor het slopen van een fabrieksgebouw en terrein bepaald wordt op 150 326,06 euro (foto28).
Aan de Guldensporenlei staat er een ander bord waarop de kostprijs voor het slopen van een oude bedrijfsruimte met bijhorende verhardingen en afsluitingen bepaald wordt op 443 228,58 euro (foto 143).
In beide gevallen is Ruimte Vlaanderen de subsidiërende overheid.
Nu heb ik hier toch wel vragen bij:

• heeft de 150 000 euro enkel betrekking op de terreinen van de zagerij Foresco - is er Atelfond al of niet bij inbegrepen?  is de 443 000 euro voorzien voor het terrein tussen Guldensporenlei en Diksmuidestraat?
• of zijn de 150 000 euro onderdeel van het geheel van de werken van 443 000 euro?
• voor hoeveel wordt dit gesubsidieerd door het Vlaamse Gewest?

Mij komen deze bedragen over als gigantisch en zeker ruim genoeg ingeschat.... Het betreft hier op het eerste gezicht een gewone afbraak, zonder veel sanering (ja, enkele platen asbest die losgeschroefd werden ... en hoe dan verder afgevoerd?)
Dit betekent dat de overheid ruim tussenkomt in de kosten van de afbraak, dus eigenlijk de belastingbetaler de afbraak grotendeels bekostigt. De firma's die instaan voor de afbraak zijn op het eerste gezicht ruim bedeeld.
Ook op een andere locatie is de raming van de kosten en dus de subsidiëring erg ruim (zie foto98).
Volgens de wetgeving dienen de bedrijven die leeg komen te staan een heffing te betalen (zie brochure ). Maar: hoeveel van de bedrijven betalen de heffing niet omdat ze failliet zijn of zogezegd failliet zijn? Hoeveel procent wordt gedragen door de heffingen die de firma's hebben betaald en hoeveel komt uit algemene middelen?
Daar waar het principe van "de vervuiler betaalt" in steeds meer domeinen wordt gehanteerd om belastingverhogingen door te voeren (auto, groenafval, huishoudelijk afval, waterverbruik, energie enz.) blijft de sector van industriële vervuiling grotendeels buiten schot. Fabrieken verdwijnen en de belastingbetalers blijven opdraaien voor de saneringskosten.

Het begin

Reeds langer heb ik interesse voor natuur en ruimtegebruik in de stad. Toch kan de herinrichting van het garagecomplex achter mijn tuin in 2005 als een katalysator (dus niet echt het begin) worden beschouwd.
Voordien stonden er 50 garageboxen dwars op het domein. Achteraan was er een braakliggend stuk met onkruid en bomen.
Rond 2002 werd het terrein opgekocht door een projectontwikkelaar/makelaar. Van het begin af was er sprake van dat hij het terrein zou herinrichten. Uiteindelijk plantte hij 75 garageboxen, tegen de tuinen van de omliggende panden aangedrukt, het groene gedeelte achteraan werd ook ingenomen door garages.

Na lange aarzeling heb ik een bezwaarschrift ingediend bij de gemeente. Dit had betrekking op:
-het zorgvuldig afbreken van de asbestplaten op de daken
-het aantal garages dat werd voorzien
-de inplanting van de garages: het bewaren van een servitude om degenen die geen box wilden of konden kopen de gelegenheid te blijven geven met de fiets langs achter weg te kunnen
-het behoud van een groenzone
-het benadrukken van voorafgaand overleg met de buurt, omdat het betrekking had op een veertigtal gezinnen.

Omdat de vroegere garages waren afgedekt met asbestplaten vond ik het belangrijk dat bij de afbraak de nodige voorzorgen werden nageleefd. Dit was duidelijk en als eerste punt in het bezwaarschrift. Dit punt werd niet behandeld in de gemeenteraad. Tijdens de afbraak werd ik gealarmeerd door een buurvrouw die zei dat ze een geweldige stofwolk had gezien op het domein. Het bleek dat degene die het werk aan het uitvoeren was de platen eerst had losgevezen. Maar dan: om ze in een container te krijgen, werden ze met een kraan stuk geslagen. Toen ik bezwaren aantekende werd ik weggelachen. De bouwheer zei dat de uitvoerder gekwalificeerd was om asbest te verwijderen en er dus geen vuiltje aan de lucht was. Een tijdje later hadden de werknemers wel een beschermend pak aan, maar de werkwijze bleef hetzelfde. Volgens de richtlijnen moet stofvorming steeds vermeden worden, ook bij  hechtgebonden asbest. Alles dat stof veroorzaakt ook al is het minimaal, maakt asbestvezels los. Daarom is het gebruik van mechanische werktuigen met grote snelheid (bv. boor- en schuurmachines) en hogedrukreinigers of ontmossers wettelijk verboden. (bron)


De gemeenteraad behandelde het dossier in haar zitting in september 2005.
-zichtbare delen van scheidsgevels moeten in rood baksteenmetselwerk, klein formaat worden uitgevoerd.

• de voorgestelde groenstroken moeten uitgevoerd worden en onderhouden worden
• scheidsmuren mogen max 3 meter hoog zijn, gemeten van het maaiveld van de aanpalende tuinen
• extra buffering riolering moet voorzien worden

De scheidsgevels zijn inderdaad uitgevoerd zoals gevraagd. Vooraan werden de muren gezet zonder spouwmuur in een soort snelbouw. Gevolg: insijpeling van water vooraan en ook aantasting van de betonnen balkjes. Toen ik hierover een opmerking maakte, reageerde de architect: "Het is een garage he, geen woonhuis; de auto moet gewoon ergens onder staan... "

Het groen is ingepalmd door garages. Er is een "groenzone" voorzien: nl. drie vierkante meter maagdenpalm bij het inrijden van het complex. De gemeenteraad had dit al kunnen voorzien, omdat de plannen niets anders toelieten. Bovendien wijst dit op een algemeen euvel in ruimtelijke ordening: voorwaardenw orden wel opgelegd, maar er wordt niet nagegaan in welke mate deze voorwaarden gerealiseerd worden. Enkele jaren nadien werden er wel enkele speeltuigjes geplaatst op een pleintje op de hoek van de straat. Braakliggende, ecologisch waardevolle stukken verdwijnen. De gemeente probeert het verlies op te vangen door openbaar groen of speelgelegenheden.

De garages kwamen dus bijna vlak tegen mijn tuin, met een hoogte van 3 meter.  Er werd een goede prijs voor betaald. Hiervoor werd men eigenaar van alleen een garagedeur, de rest (muren, toeritten enz) blijven gedeelde eigendom.  Er werd geen rekening gehouden met het verlies aan waarde van de omliggende panden door het andere zicht dat werd gecreëerd.

Als particulier word je niet persoonlijk ingelicht wanneer het dossier op de gemeenteraad voorkomt. De voorwaarden die door de raad werden gesteld, heb ik pas bij koop van een garagebox vernomen in oktober 2006. Je loopt altijd achterop bij de ontwikkelaars, ze maken natuurlijk ook handig gebruik van het gebrek aan organisatie en de tegengestelde belangen bij de betrokkenen.

Dus nu staan er  75 boxen. Aanvankelijk zei de bouwheer dat hij ze alleen verkocht. Al snel heeft hij ze ook verhuurd. Het heeft jaren geduurd eer de meerderheid verhuurd is. In de voorwaarden stond dat de boxen alleen voor autostalling mochten worden gebruikt. Intussen dienen verschillende boxen als opslagplaatsen voor alles en nog wat.

Je zou kunnen opmerken dat dit oude koeien zijn die uit de gracht worden gehaald....  En inderdaad... dit is waar. Toch zijn hier een aantal mechanismen zichtbaar dit ook in andere bouwdossiers kunnen voorkomen:

• gewone burgers, zelfs als ze betrokken zijn,  lopen achter de feiten aan door onvoldoende informatie van lopende procedures
• gebrek aan aandacht voor het inplanten van groen, zowel in de fase van besluitvorming als het opvolgen van de besluiten op het terrein
• het economisch rendement staat voorop, ten koste van de leefomgeving en biodiversiteit in de stad. Men neemt onvoldoende voorzorgen om de gezondheid van de omwonenden te garanderen
• grote bouwheren bepalen wat er gebeurt in de stad, hoe de stad eruit ziet; bouwregels in de stad bevoordelingen de eigenaars en stimuleren het zoveel mogelijk volbouwen

Diftar2

In het beleidsplan november 2013 van de bestuursploeg van de stad stond het volgende over het Diftarsysteem: "Zo zal de invoering van het DIFTAR-systeem (vanaf 2015) voor de afvalophaling ervoor zorgen dat in de toekomst 70 % van de kosten voor afvalverwerking gedekt worden in plaats van de huidige 30 %. In praktijk betekent dit dat wie meer afval heeft, ook meer zal betalen en dat mensen die bewust voor minder afval zorgen daarvoor ook beloond worden."
Dus uiteindelijk, misschien wat simpel gesteld, komt het systeem neer op een belastingverhoging van 40% op het huishoudelijk afval en op het groenafval, zonder dat er een haan naar kraait... want wie kan erop tegen zijn dat vervuiling belast wordt?   ... Toch kan dit nefaste gevolgen hebben voor het groen in de stad (zie bericht Diftar1; bericht slachtoffer van Diftar)
Toch lijkt deze redenering alleen maar op te gaan voor bepaalde categorieën ... en voor andere niet. (zie bericht ruim begroot?)

Hoeveel kans?

De groene plekjes verdwijnen één voor één uit de stadskern van Turnhout. De kavels die nog braak liggen worden verkocht en er komen huizen op. (foto26 voor, foto26 na) In plaats van de eigenaars te trakteren op extra belastingen, zou men juist kunnen stimuleren dat deze plekjes groen blijven, want ze zijn echt nodig.
Nodig om het leven in de stad te houden, om vogels nog een kans te geven.
Zo zijn er nog enkele plekjes waar nog tientallen mussen zich schuilhouden.
Zo was er een verzamelplaats aan het station. Toch niet zo lang geleden zijn de bosjes verdwenen en heeft de NMBS er een fietsenstalling van gemaakt. (foto40 voor; foto40 na) Dus zijn de mussen daar grotendeels verdwenen.
Ook privétuinen kunnen door hagen, riet, dichte begroeiing...  een rijk biotoop bieden voor mussen en andere vogels. Zo is er op een hoek in de wijk een prachtige tuin (foto48 voor) . Toch helaas... wordt de woning te koop gesteld. Hoeveel kans is er dat de volgende eigenaars de tuin zo laten?
Mijn vrouw zei: vijftig -vijftig.... mijn inschatting is meer dan 90% kans dat de tuinbegroeiing verdwijnt en gesaneerd wordt, minder dan 10% dat hij intact blijft. Waarschijnlijk gevolg: weg mussen....
Groen! heeft op een gegeven moment de suggestie gedaan de groene plaatsjes in het centrum te inventariseren... In praktijk is er nog altijd niets van terecht gekomen.
Dus:
maak een inventaris van groene plekjes, mini-levensgemeenschappen
maak een inventaris van grote bomen in het centrum, ze zijn vaak erg bepalend, ook voor het zicht
en probeer deze intact te houden... maar ja, hiervoor ontbreekt de wetgeving:

• stimulering om bepaalde stukken braak te laten liggen
• aanplanting van hagen en andere elementen
• in verkoopovereenkomsten laten opnemen dat bepaalde natuurelementen moeten blijven staan; en als dit niet kan ter plaatse vervangen moeten worden door evenwaardige elementen....

Wat is het nu?

In de officiële studies leest men dat de woningbehoefte de volgende jaren blijft stijgen...
Onze bekommernis  is dat dit proces overschat wordt, dat er geen rem staat op de nieuwe projecten en nieuwbouw omdat de Vlaamse Regering met het gewestplan hele gebieden vogelvrij heeft verklaard en iedereen die een stuk grond heeft liggen in een roodgekleurd gebied hieraan bouwrechten kan ontlenen. Bovendien zijn gestimuleerd door de vorige studies veel reservegebieden aangesproken, ook al omdat de steden in financiële problemen zitten en dus ook hun graantje willen meepikken.

In Turnhout vallen de grote projecten uit de lucht. (zie hiervoor andere pagina's en berichten).

In GVA van dinsdag 28 oktober 2014 p. 15 worden de projecten Victoriehof, Turnova, Stationsomgeving aangehaald.  Maar er wordt nog gezwegen over vele anderen: Bruyne Strijd, Nieuwe Erven, Elf Novemberlaan, Melkhoek en zovele anderen, met nog in de pijplijn: Schorvoort,  Maasstraat en andere.

Jan Aerts, directeur van Confederatie Bouw Kempen, klaagt aan dat de kleine aannemers weinig of niet profiteren van deze bouwwoede. Het zijn de grote jongens die met de opdrachten gaan lopen, de kleine ondernemers kunnen enkel in onderaanneming werken en verdienen er minder aan.
Maar interessanter is zijn uitspraak: 'Ik zie dan niet veel kleinere projecten in Turnhout meer bijkomen, want de markt zal snel verzadigd zijn...."
Iemand van de bouwsector zelf die wijst op het overaanbod.

Nu nog het nadenken over de gevolgen op kortere en langere termijn, de lagere en hogere besturen die tot hetzelfde besef komen en de nodige beleidsinstrumenten ontwikkelen om hieraan iets te gaan doen, vooraleer alle open ruimte in en buiten de stadskern verkwanseld is.

Niefhout

Niefhout is de nieuwe wijk die er komt aan het station van Turnhout, op de voormalige bedrijfsterreinen van oa Foresco en Atelfond.(foto28d, foto28b)
De betrokken partijen zijn: de stad, projectontwikkelaar Hecta en participatiemaatschappij Vlaanderen. Deze hebben hiervoor een samenwerkingsvennootschap Slim Turnhout afgesloten.
Era Immo Noord en Vansweevelt treden op als verkopers, als makelaars. (bron). Op zaterdag 25 oktober is het startschot voor de verkoop gegeven.
In een eerste fase worden 26 woningen en 80 appartementen gebouwd (133 woonunits) (foto143vc).  Op termijn komen er 600 woonutnits met nog kantoren en winkels (bron).
Er zou 20 000m² openbaar terrein voorzien worden met o.a. een speeltuin.
Het autoverkeer wordt ondergronds gehouden zodat het bovengrond autoluw kan worden gehouden.

Het project wordt verkocht als: "autoluwe omgeving met veel groen en openbare ruimte; perfect om te wandelen, te fietsen te spelen en elkaar te ontmoeten; het "hofje" wordt een groene ontmoetingsplek voor de buurtbewoners." (brochure Niefhout) (foto)

Slim Turnhout is dus de naam van de samenwerkingsvennootschap achter dit project (foto255a). In de laatste brochure wordt dit omschreven als: "slim wonen dichtbij kern, in een relatief goedkope prijsklasse".
Maar is dit de invulling van een slim project?
Ik herinner me nog dat er in de beginfase van het project een wedstrijd is uitgeschreven om de buurt vorm te geven. Laureaten werden Bureau B+B uit Amsterdam en en B-architecten uit Antwerpen. Ze ijverden voor het behoud van de karaktervolle loodsen, ze voorzagen een voetgangers- en fietserstunnel en een nieuwe luifel op een groot open plein. (bron) Hiervan is niets meer terug te vinden in de eigenlijke plannen. Natuurlijk was dit een masterplan, maar toch is maar weinig hiervan behouden en streeft men ernaar om zoveel mogelijk huizen en appartementen te kunnen neerpoten.
De oorspronkelijke bedoeling van "Slim Turnhout" was m.i. om van de hele stationsomgeving een 'innovatiepark' te maken met de klemtoon op zorgverstrekking.  Hiervan wordt nog weinig of niets vernomen: er worden enkele serviceflats voorzien. Is dit iets meer dan appartement met iets meer ruimte voor het gebruik van een rolstoel? Volgens de makelaars zijn hier ook iets meer serviceflats voorzien dan in andere projecten en er wordt nog een zorgcentrum gepland in een latere fase. Is dit dan de grote vernieuwing?
Kan het zijn dat de twee initiatieven (de wedstrijd, het innovatiepark) gewoon als breekijzers zijn gebruikt om het project van start te laten gaan, om goodwill te kweken?

En dan is er natuurlijk de kwestie van de groene omgeving. Volgens de makelaars en ontwerpers zijn ze hier echt innovatief. Het verkeer wordt uit de straten geweerd en gaat ondergronds. Maar wat schiet er over voor echt groen bovengronds, want de bedoeling is duidelijk zoveel mogelijk woningen, appartementen, winkels en kantoren op dit plekje te proppen.  Bovendien is er een groot verschil tussen wat er op plannen en maquettes wordt getoond en de realisatie.... Vaak is het zo dat bomen en groen op maquettes gewoon maar dienen als bladvulling, deze niet zo in realiteit worden gepland, laat staan gerealiseerd.
Laat u niet misleiden door het zien van groene vlakten de eerste jaren... Ze worden waarschijnlijk gesubsidieerd, maar verdwijnen bij de realisatie van de latere fasen. 

Ja, maar: nu is er toch ook niet veel groen? Gedeeltelijk is dit waar; maar naar de kant van het station, op de terreinen van Atelfond was er toch al wat gegroeid. Het pleintje waar vroeger volkstuintjes waren is mooi omzoomd door hagen en grote bomen. (foto28f, foto28g, foto28j) Niets van dit alles wordt behouden. Het wordt vervangen door Niefhout (Turnhouts voor nieuw hout; natuurlijk kan men ook gewoon het woorddeel Turn hebben vervangen door Nief...). Vraag is: hoeveel nieuw hout gaat er te zien zijn? welke kwaliteit van natuur wordt hier aangeboden? is dit een aangename plek om wat extra leven aan te trekken buiten mensen (vogels, vlinders)?  Maar waarschijnlijk verwijst de naam naar Foresco: de houthandel die hier op het terrein was gehuisvest. In dit opzicht is het knap gevonden, maar verwijst de naam naar iets dat er ooit is geweest. 
Bovendien, en dit is het jammere: Turnhout verkijkt hiermee de laatste kans om in het centrum van de stad een echt groene zone aan te leggen, een "Central Park", waar het goed is om te vertoeven, te wandelen.... Maar ja, dan worden miljoenen eurootjes opgeofferd en heeft men de wetgeving tegen.

Intussen zijn dus de afbraakwerken in volle gang. Ze worden gesubsidieerd voor meer dan 443 000 euro. (foto143vb) De asbestplaten zijn verwijderd door mannetjes met witte beschermende klederen en maskers. Vraag is wat er dan met de platen gebeurt.... want ikzelf heb er nare ervaringen mee. Achter mijn tuin werden ook platen verwijderd van oude garages.... een hele oppervlakte. Ze werden er mooi afgevezen. Maar dan werden ze in een container gedropt en met een kraan kapotgeslagen, zodat ze in de container pasten. Met een grote stofwolk tot gevolg. Klachten bij de bouwheer haalden weinig uit: de firma die hij had ingehuurd voor deze klus had de nodige vergunningen en was dus deskundig... er was dus geen vuiltje aan de lucht. Hopelijk voor de omwonenden en hun kinderen, gaat men nu een beetje voorzichtiger te werk...

Victoriehof (2)

Victoriehof heeft zijn socio-economische vergunning beet. De stad had deze geweigerd omdat ze vreest voor een overaanbod aan winkels in het stadscentrum. Daar komen immers twee grote nieuwe projecten: Turnova en Lebon. Maar minister van economie Muyters heeft dus de socio-economische vergunning wel verleend aan Lebon. De bestaande winkeloppervlakte van 5600 vierkante meter wordt hiermee uitgebreid tot ruimt 8000 vierkante meter. (bron: GVA 23 oktober 2014, p. 1)
Op p2 en 3 wordt verdere informatie over het project gegeven: 8600 vierkante meter winkels, 53 appartementen en 8 sociale woningen, een ondergrondse parking van 378 plaatsen, 325 fietsenstallingen waarvan 148 publieke.

Aan groen geen gebrek in de plannen: veel groendaken, een publiek toegankelijke daktuin van ongeveer 1200 vierkante meter.
Wat opvalt hier is dat het groen zich vooral situeert op de daken, of niveau +1. Dit is natuurlijk economisch rendabel: de gelijkvloerse oppervlakte kan bijna totaal worden benut voor bebouwing en men kan nog uitpakken met groen.... Van welke kwaliteit dit groen op een dak kan zijn, zullen we nog even moeten afwachten. De kwaliteit van het groen gelijkvloers is duidelijk: enkele schrale boompjes in een paar grote bloempotten....


AG Real Estate beweert dat ze de leegstand door de stad aantrekkelijker te maken...
Toch een rare redenering...
Politici hanteren nogal eens het beeld van de koek of de taart: als men deze over meer gegadigden moet verdelen dan worden de porties kleiner, ofwel moet men de taart groter maken. Dit betekent dat als er nog meer winkels bijkomen en de consumptie stijgt niet gevoelig, dat de inkomsten gespreid worden over meerdere winkels - dus relatief minder inkomsten.... 
Bij mijn weten wordt leegstand niet bestreden, maar juist gecreëerd door een overaanbod. Hoeveel winkels staan er nu al leeg in deze locatie?
In dezelfde bron op p 35 lezen we dat Maasmechelen Village een schuldenberg heeft van 236 miljoen euro. Volgens de eigenaars geen probleem omdat ze deel uitmaken van een grote groep Value Retail.

zie ook bericht Victoriehof (1)

Mooi verknoeid

Mooi

De voorbije maanden (zomer 2014) heeft de Koningin Astridlaan een nieuw uitzicht gekregen.
Nieuwe, gescheiden riolering, een nieuw wegdek met klinkers, afgescheiden parkeerplaatsen met op regelmatige afstand plaats voor een boompje.
Dit alles in opdracht van Aquafin voor een bedrag van 1 144 434 euro (foto 119). De werken worden uitgevoerd door  de firma Van Geel.
Erg mooi...

Maar

• Al eerder wezen we op het gat dat er werd gemaakt in de haag aan het Sint Jozefcollege (link)
• De tegels van de voetpaden en de boordstenen zijn m.i. van lagere kwaliteit. Ze bevatten precies minder of andere steentjes. Zoals trouwens de meeste tegels die de laatste tientallen jaren zijn gelegd lijken ze kwetsbaarder.  De tegels en boordstenen die er veel eerder lagen bevatten meer grint en waren dan ook veel duurzamer.
• Wat opvalt is: de brede voetpaden en de erg smalle rijbaan. Als er auto's geparkeerd staan en een auto en een bus of vrachtwagen moeten elkaar kruisen, dan zal één van de twee op het voetpad rijden. Als een vrachtwagen een bocht moet nemen zal hetzelfde gebeuren.
• Dit gecombineerd met de lage duurzaamheid van het gebruikte materiaal, zal maken dat de straat niet lang ongeschonden erbij zal liggen.
• Eind oktober werden dan verkeersborden geplaatst... langs twee kanten van de weg met verboden parkeren. (foto 53) Omdat de parkeerplaatsen duidelijk zijn gemarkeerd: kasseien en lager dan het voetpad, met een borduur ernaast, is me niet duidelijk waarom deze borden moeten worden geplaatst. Totaal overbodig.... maar misschien kostte het nog niet genoeg... Het mooie uitzicht van de straat is met deze borden grondig verstoord. 
• En binnenkort zal men waarschijnlijk beginnen aan de bouw van woningen en kinderdagverblijf op de terreinen waar vroeger het CDO is geweest (foto17) . De vrachtwagens zullen ongetwijfeld ernstige schade aanbrengen aan het nieuwe wegdek.

Mooi verknoeid

Mol, maar toch .... maar Mol toch

Mol, maar toch
Dit bericht gaat over Mol, dus valt het eigenlijk buiten het perspectief van dit blog. Toch kon ik het niet laten het bericht in Gazet van Antwerpen, 16 oktober 2014, p. 21 even aan te halen.
Het bos Egelsvennen wordt in 2015 gerooid voor een nieuwe verkaveling van 83 kavels.

Wie wint?

• de gemeente Mol was de grootste eigenaar; deze verkocht de gronden aan de IOK. In deze tijden van budgettaire schaarste mooi meegenomen.  Kassa....
• heel wat perceeltjes zijn van privé-eigenaars, dus daar ook tjing, tjing....
• ook de IOK zal zijn graantje meepikken.... dus 
• de Molse Bouwmaatschappij gaat er 12 sociale woongelegenheden bouwen ... dus tjing, tjing
• en verder natuurlijk de bouwindustrie...

Wie verliest?

• de bewoners van de omgeving maken zich zorgen over het verkeer en de wateroverlast
• er wordt een habitat vernietigd:er zitten heel wat konijnen, eekhoorns en zelfs bosuilen, naast het andere leven
• heel veel mensen gaan er dagelijks wandelen met hun hond - de honden zullen een andere boom moeten zoeken

De bewoners zullen bezwaarschriften indienen, maar vrezen dat deze niet veel zullen veranderen.
Maar Mol toch....

Het zoveelste geval van rooien van bossen voor andere doeleinden... Nog niet zo lang geleden kwam dit in het nieuws, naar aanleiding van het rooien van het Ferrarisbos. Er kwam aan het licht dat 1/3 van de bossen zonevreemd zijn..... Maar ministers van milieu (Schauvliege toen) en ruimtelijke ordening (Muyters toen) susten de gemoederen door de mededeling dat de digitale boswijzer heeft uitgewezen dat er op 2 jaar tijd 2798 hectaren bossen in de prov Antwerpen (dus +4%) zijn bijgekomen; in Vlaanderen 8262 ha (+4.7%)  (bron) ...  Dan moeten zij mij maar eens in de omgeving een nieuw bos komen aanwijzen... Ze beloofden ook een actieplan om iets te doen aan de zonevreemde bossen.
Intussen zijn er verkiezingen geweest. Joke Schauvliege is nu minister van omgeving, natuur en landbouw.... en zal het af te wachten zijn wat er van komt. Tot de volgende mediacrisis... en intussen sneuvelen de bossen en bomen.
Ook internationaal  blijven de bossen het moeilijk hebben. In dezelfde krant p.10: Greenpeace heeft aan het licht gebracht dat illegaal hout 's nachts vervoerd wordt naar houtzagerijen. Het wordt dan verder uitgevoerd naar o.a. Nederland, Zweden, Frankrijk en België als legaal hout. Ook hier.... kassa, en de natuur is de verliezer.

Victoriehof

De parking Le Bon (foto30) wordt Victoriehof. AG Real Estate gaat door met de plannen. In een mededeling aan de buren wordt gezegd dat de Le Bon site in de toekomst een groene oase wordt waar het aangenaam wonen en gezellig winkelen is. (GVA 14 oktober 2014, p. 15)

Op de site van businessimmo vinden we al meer informatie over het project.
Op pagina 4 wordt het project omschreven. Het project wordt er omschreven als een gemengd project met winkels, bewoning en parking.  26 winkels rond een knus plein in een verkeersvrije en groene omgeving; ondergrondse parking voor 378 wagens en 53 appartementen.

In het commentaar bij het artikel geeft Guy van Nieuwenhuysen de kern van de zaak aan: wie beslist hoe Turnhout groeit: het stadsbestuur of de grote bouwpromotoren?  De grote ketens in de Gasthuisstraat willen de Le Bonsite, zodat ook de waarde van hun panden stijgen; het stadsbestuur wil voorrang geven aan Turnova. Het wil hiermee de kant van Paterstraat en Otterstraat een nieuwe impuls geven. Of dit laatste ook effectief hiermee kan bereikt worden of juist de doodsteek voor deze straten zal betekenen, laten we in het midden. De voorrang voor Turnova wordt telkens aangevochten door de advocaten van de zijde Lebon en de Raad van State treedt ze hierin bij. Ook al blijkt dat de ontwikkeling van beide sites een te groot aanbod zou zijn in de Turnhout.

Het commentaar legt de vinger op de zere plek. De ruimtelijke ordening in Vlaanderen wordt overgelaten aan de grote bouwpromotoren. Deze bepalen hoe een stad of dorp eruit ziet en worden hierbij gesteund door de wetgeving, ruimtelijke uitvoeringsplannen enz....  Ze zien enkel hun eigen belangen, ook tegen het algemeen belang in: als hiermee een overaanbod wordt gecreëerd, met nog meer leegstand...  dan laat dit hen koud... ze zullen er nog wel genoeg winst uit halen. Vaak worden ze hierbij nog gesteund door gemeente- of stadsbestuur. In de zeldzame gevallen waarin de belangen niet met elkaar stroken, worden de advocaten boven gehaald en bijt het stadsbestuur in het zand.

De manier waarop het project "verkocht" wordt, aan de man gebracht wordt, is ook steeds hetzelfde: groen als verkoopargument, ook als middel om de zaak aanvaardbaar te laten schijnen; hier "een groene oase waar het aangenaam wonen en gezellig winkelen is; een knus plein in een verkeersvrije en groene omgeving....". De keuze van de naam is niet toevallig: "Victoriehof".  Wat deze "hof" zou kunnen inhouden vindt u op p.4 : een mooi fotootje van een pleintje ten midden van de winkels, met twee schrale boompjes: een groene oase in een groene omgeving. Van een hof is hier niet veel sprake, van groen ook niet... en dan is dit nog de foto voor die dienst doet in de propagandamachine....
In praktijk: de parking met de vele platanen zal worden volgebouwd met winkels en appartementen...
Verleiding en misleiding ten top....

Respect voor een haag?

De Koningin Astridlaan krijgt een nieuw gezicht: gescheiden riolering, nieuwe wegbedekking, met hier en daar enkele plaatsjes waar groen of een boompje voorzien zijn..
Aan het college, tegenover de Jan Peetersstraat, moesten blijkbaar enkele aansluitingen gelegd worden aan de andere kant van het voetpad. De wegenwerkers hebben vlug een gat van twee meter  gemaakt in de ligusterhaag om gemakkelijk de aansluitingen te kunnen plaatsten (foto257, foto257) .  Dit is natuurlijk het vlugste gedaan. Eronderdoor graven kostte waarschijnlijk teveel tijd en moeite? Nu is de haag die tientallen meters ver reikt en er ook al tientallen jaren staat, verminkt... Een beetje meer respect voor het aanwezige groen zou wel kunnen denk ik.

Enkele weken na de werken is het gat in de haag terug hersteld....  enkele nieuwe plantjes haag vullen de leemte op. Toch een pluim hiervoor....

Een slachtoffer van Diftar?

In een vorig bericht sprak ik de vrees uit dat het Diftar-systeem, dat Turnhout gaat invoeren vanaf januari volgend jaar, zal leiden tot een verdere verschraling van het groen in de stadskern (zie bericht Diftar).  Hopelijk niet te veel mensen zullen hun tuin en andere bezittingen screenen naar de hoeveelheid groenafval die het met zich brengt. Toch wordt groen hiermee gezien als een kostenfactor: twijgen, bladeren... hiervoor zal men moeten betalen en men probeert er zich vooraf vanaf te maken.
Bij ons in de buurt stond een prachtige krulwilg, die het stenen gezicht van de rijen autoboxen enigszins milderde. Hij werd gebruikt voor vogels als oriëntatie, als rustpunt, enz.(foto123; foto123)
Enkele dagen geleden was de buurman hem aan het kortwieken.(foto123) Blijkbaar in opdracht van de eigenaar. Ja, zeiden ze: hij schiet wel terug op.... Maar de stam is zo kort, dat het geen volwaardige boom meer kan worden. (foto123) En wat heeft men ermee gewonnen? Ik denk eerder dat de boom één van de slachtoffers van Diftar is: minder bladeren, minder afval, minder kosten voor de buurman?
Waarschijnlijk niet het eerste slachtoffer van Diftar en vast en  zeker niet het laatste.

Onderhoudsvriendelijk groen

In het bestuursakkoord 2014 van Turnhout  moet men groen en natuur met een vergrootglas gaan zoeken. Wat erin staat belooft echter weinig goed.
Op p. 19 heeft men het over de netheid:  "Ook het onderhoud van het openbaar domein is hierbij essentieel.Om dit goed te doen, vervangen we systematisch oude groenvoorzieningen in de stad. Het aanplanten van onderhoudsvriendelijke en duurzame aanplanting is hierbij het uitgangspunt."
Onderhoudsvriendelijkheid en duurzaamheid? zijn dus criteria om groen aan te planten.

Deze principes worden al vlug geconcretiseerd in de heraanleg van het Robsonplein.
Als buurtbewoner kregen we een brief gedateerd 19 sept 2014 van dhr burgemeester en de stadssecretaris over het pleintje. Daarin staat: "Het groen op een buurtplein speelt ook een rol. Daarom zal de groendienst in de loop van oktober ook enkele werken uitvoeren. Het plein wordt effen getrokken er worden wat bosjes verwijder en wat gras gezaaid. Dit gebeurd (sic) met het oog op een onderhoudsvriendelijk terrein. Het zal dan minder snel verwaarloosd ogen en beheersbaar zijn."

We zullen nog even afwachten....
foto's voor de heraanleg: foto251, foto251
Het principe dat groen vooral netjes moet zijn, is toch wel bedenkelijk.
De veronderstelling dat door het groen het plein een verwaarloosde indruk krijgt, is dubieus.
Het plein oogt verwaarloosd omdat het zwerfvuil niet wordt opgeruimd....  misschien ook omdat het groen niet voldoende wordt onderhouden?? alhoewel...
Neen, de nieuwe politiek en de mooie principes (leefbaarheid en netheid en onderhoudsvriendelijkheid) maskeren een poging tot besparing op het onderhoud van het openbaar terrein...

De aanleg van (openbaar) groen zou beter gebeuren vanuit de bekommernis om verschillend leven in de stad mogelijk te blijven maken. Dit betekent oog hebben voor de waarde voor voedsel, nestgelegenheid, schuilmogelijkheden voor vogels. Ook voedsel- en waardplanten voor vlinders en andere insecten zijn nodig.

Biodiversiteit hoger of lager?

Natuurverenigingen hebben de laatste jaren prachtig werk geleverd om natuurgebieden te behouden, in stand te houden... Ze proberen in deze gebieden ook de biodiversiteit te verhogen.
Hierbij proberen ze te streven naar een landschap en een begroeiing die zogezegd inheems is, dit wil zeggen zoals dit er een vijfhonderd jaar uitzag.

• Traditioneel is natuurlijk de strijd tegen de Amerikaanse vogelkers, omdat deze struik de andere struiken verdringt...(foto197)
• Amerikaanse eiken kan men best rooien, want ze bieden zogezegd geen rijk biotoop. Er leeft niet veel op. Op de weiden langs het vennengebied wou men alle Amerikaanse eiken die langs de weggetjes stonden rooien... tot men ontdekte dat ze oriëntatiepunten vormden voor de vleermuizen die er huizen. (foto256)
• Ook beuken komen in deze categorie voor. Door hun dicht bladerdek en het zure strooisel van de bladeren, komt er weinig of geen ondergroei voor. Maar toch... blijft een beukenbos m.i. één van de prachtigste dingen die je kan tegenkomen. (foto195; foto195)
• De naaldbomen (spar, grove den en andere...) kunnen best gerooid worden en vervangen worden door "inheemse" varianten. Een dicht sparrenbos vormt m.i. toch een specifieke habitat, die nest-, voeding en schuilgelegenheid geeft aan bepaalde soorten dieren die zich elders niet thuis voelen... (foto194, foto196)
• Gedreven door Europese richtlijnen en ondersteund door Europese subsidies heeft men de laatste jaren heel wat bossen gerooid om te proberen er terug heidegebied van te maken.   Aan het Peerdsven heeft men de naaldbomen gerooid die er rond stonden. (foto2,foto2)  Op de Tielenheide heeft men grote oppervlakten vrijgemaakt, hetzelfde in het Vennengebied en in de Liereman. Telkens moesten bestaande bossen hiervoor verdwijnen. 
• Zelfs in de Staatsbossen van Ravels is men in de bossen grote vlakten aan het creëren om "licht in het bos te brengen". 

Het blijft raar overkomen dat natuurverenigingen in Vlaanderen, waar een zo'n schrijdend gebrek is aan bos, zomaar hele gebieden ontbossen. Deze bossen zijn op zichzelf ook biotopen die dan verdwijnen, waar ook dieren het slachtoffer van zijn?  Ook moet men zich afvragen of de gerooide bossen gecompenseerd worden door op andere plaatsen bossen aan te planten, in welke mate en of dit voldoende compensatie is.

Door deze strijd voor het bevorderen van de biodiversiteit vernietigt men dus bepaalde habitats en wordt het leven van een aantal dieren bemoeilijkt of verhinderd. Men zou kunnen zeggen: voor een hoger goed, op groter plan leidt dit tot meer diversiteit... en dus blijft de mens voor god spelen; hopelijk doorziet hij alle relaties zodat hierbij weer geen flaters worden gemaakt.

Groen gebruikt of misbruikt?

Het is een gewoonte geworden in onze maatschappij om groen als verkoopargument te gebruiken. Niet alleen als verkoopargument, maar ook als argument om bepaalde dingen gedaan te krijgen...
Neem nu belastingen: belastingen op rioolwater, op gebruik van de wagen, ... wie kan ertegen zijn? Zo vormt de taks op verbruik en vervuiling ingeburgerd... Ook de manier waarop Diftar, de huisophaling en betaling per gewicht, het groenafval bekijkt, past in deze visie. (zie bericht Diftar).

Maar ook in de vastgoedsector wordt groen als verkoopargument gebruikt.

• Wonen in het park: een vastgoedproject aan de Rubensstraat, aan de rand van een groene zone langs de kasteelloop: groene zone betekent hier een paar gazonnetjes en enkele boompjes? Wie kan er wat op tegen hebben? Dit is wel in de plaats gekomen van enkele prachtige weiden met grazende paarden.
• De groene vingers van het project Heizijdse velden: een ecologisch aangelegd park op 20% van het grondgebied. Dit bevordert de kwaliteit van het wonen van een gebied, dat dan nog eens rechtstreeks aansluit bij het prachtige vennengebied. Daarbij mogen we dan niet vergeten dat er hectaren landbouwgrond en open ruimten voor worden opgeofferd en dat dit project bovendien het breekijzer is om de ontsluiting van het Noorden terug op de tafel te brengen. Deze ontsluiting legt ongetwijfeld een hypotheek op de prachtige landschappen in deze streek.
• Turnova zou een grote groenzone krijgen: in de eerste ontwerpen op groendaken. Uiteindelijk wordt het groen opgenomen in de tuintjes van de woningen aan de Schoolstraat...  Ja, van een volwaardige groene zone gesproken...
• Slim Turnhout of Niefhout, het nieuwe woonproject aan het station, heeft als logo een bol gebruikt voor de afbraak waaruit de vlindertjes komen gefladderd (foto255); een ander logo is een pletwals waar ook de bloemetjes van afspetteren.  (foto255)Van groen zal er weinig of geen sprake zijn, ja: misschien in de eerste fase een bloemenweide omdat men daar subsidies voor krijgt; maar in de latere fase enkel wat aangepaste schrale boompjes ten midden van het beton.  Terwijl het nu door hagen, velden, bomen een groen dominostukje is voor vogels en ander leven. Slim is hier: zoveel mogelijk geld eruit krijgen door zoveel mogelijk bewoning, kantoren e.d. op deze oppervlakte te proppen. Slimme wijk misschien, slimme pr-jongens zeker: groen voor de zoveelste keer misbruikt... Niefhout? Er zal weinig groen te zien zijn als het project eenmaal helemaal gerealiseerd is, wel veel steen en beton.

Vaak worden in de projectvoorstellen, de maquettes, de promotiematerialen de indruk gewekt dat groen een volwaardige component is van het woonbeleid en -ontwerp. Als je dan gaat kijken naar de realisaties, dan is groen de dupe.

Ironie ten top

Vandaag, 14 september 2014, was het open monumentendag, de opening van het Warandeseizoen en ook een feestdag voor het Bels Lijntje. De stadsboerderij hield opendeurdag. In de houten stallen stonden achterin bijenkorven.... Ook werden er verschillende landbouwproducten geshowd...
en dit in een omgeving waarin hectaren landbouwgrond werden verkaveld
en waar de bijen binnen enkele jaren zullen verhongeren omdat ze geen voedsel meer vinden.
Toch wel een beetje ironisch...
Enkele honderden meter verder ligt het enige bosje tegen de vlakte...

Bestuursakkoord: waar zit Groen?

In de gemeenteraad van 1 september 2014 stelde de meerderheid T.I.M., CD&V, sp.a en Groen eindelijk het nieuwe bestuursakkoord voor.  
Dit documentje beslaat 24 pagina's, met foto's, intro en al bij...
De strategische prioriteiten zijn: toekomst, kansen, leefbaar, samen.
Hier lopen drie rode draden doorheen: generatievriendelijkheid, actief burgerschap en duurzaamheid.
Het bestuursakkoord is een aaneenschakeling van vage, holle frasen... een aaneenschakeling van algemene principes die weinig of niet geconcretiseerd worden, en zeker niet als het over groen in de stad gaat.

p. 17: De leefbaarheid van de stad wordt volgens het bestuur bepaald door de fysieke omgeving, de netheid en de veiligheid.  De fysieke omgeving wordt bepaald door de kwaliteit van het openbaar domein, de inrichting ervan, de veiligheid, de beschikbaarheid van diensten en voorzieningen.  Het openbaar domein wordt verder ingevuld als wegen- en rioleringswerken. Ook wordt gezegd dat men het openbaar groen systematisch zal vervangen. Netheid vertaalt zich bij groenvoorzieningen in onderhoudsvriendelijkheid en aandacht voor biodiversiteit. Hoe men hier biodiversiteit en netheid met elkaar in verband brengt lijkt me hier erg dubieus....
p 19:  Het bestuur wil het bestaande oude groen in het openbaar domein systematisch vervangen. Zo wil het bijdragen tot de netheid van de stad.  Van nieuwe groenvoorzieningen wordt niets gezegd...


Dus van groen wordt weinig of niet gesproken... men moet het met een vergrootglas gaan zoeken. Als de term groen valt, dan valt deze vaak in de suggestie dat men een stadskern heeft, met daarrond een groene omgeving. Groen als een essentiële conditie voor het leefbaar houden van de stad zelf, lijkt nog weinig door te dringen.

Wat tussen de lijnen wel duidelijk wordt is dat het bestuur het idee van expansie voorlopig niet loslaat: de stad moet blijven groeien. Dit betekent dat de nog schaarse braakliggende en groene plekjes binnen de kern verder bedreigd worden door de zgn. inbreiding. Maar ook dat de openbare ruimte verder zal aangetast worden door verdere verkavelingen.
 
Ik vraag me af wat Groen! betekent in deze coalitie: wat is haar functie hierin, als men niet meer groene accenten kan leggen. Tussen haakjes: ik zet me niet af tegen deze partij, ik sta juist achter deze partij, maar wil wel dat ze haar rol blijft spelen, haar kernmissie niet uit het oog verliest... Voor mensen die belang hechten aan een groene toets in hun leefomgeving blijft deze partij toch een belangrijke lotgenoot, belangenverdediger... of niet?

Duw een beetje, er kan er eentje bij... tot de bom valt.

Het is zover...  Enkele dagen geleden merkte ik dat een tractor het terrein aan de overkant van de Nieuwe Kaai aan het omploegen was...(foto44) Het sein dat men zou beginnen met de bouw van de appartementsblokken.
Nu staat er aan Brug 2 al een plaat met "Verkoop" van 42 appartementen , verdeeld in drie woonblokken (foto44).
Met dit project verandert men het aanzien van de Nieuwe Kaai van een groene omgeving, naar een overwegend volgebouwde omgeving... Het blokkendoosjes-effect heeft het overgenomen.
Bovendien vraag ik me af wat het nut van een biologische waarderingskaart is, wanneer men gewoon de waardevolle stukken kan volbouwen. Op de kaart - versie 2 (geopunt - kaarten - natuur - biologische waarderingskaart versie 2) wordt dit gebied immers aangeduid als biologisch waardevol.
Toch wordt dit waardevolle gewoon vernield...
Maar ja... de bouwheren zijn de baas in Vlaanderen, tot "de bom" valt..
(Weet iemand nog hoe de crisis in Ierland is begonnen?)

Diftar

Turnhout stapt vanaf volgend jaar in het Diftar-systeem. Bij het systeem op zich kunnen reeds vragen gesteld worden. Waarom extra betalen als je belastingen betaalt? Is dit geen normale dienstverlening die men kan verwachten en dat zou moeten betaald worden door de belastingen? Maar ja, de slogan "de vervuiler betaalt" slaat nog altijd aan, en zo kan men moeiteloos extra en verdoken belastingen vragen aan de burgers.
Nog erger is het als men extra moet betalen voor groenten- en fruit- en tuinafval. Ook hier was al een bijdrage gevraagd, door de klevertjes die men aan de GFT-bakken moest hangen. Nu wordt ook dit afval gewogen en moet er per kilo worden betaald. Hopelijk is dit voor veel mensen niet het signaal om zich te ontdoen van het groen in hun tuin, want zo kan het systeem wel eens bijdragen tot de verdere "ontgroening" van de stad. Eigenlijk is het schandalig dat groen"afval" als afval wordt beschouwd. Men zou integendeel kunnen verwachten dat dit "afval" wordt gebruikt om energie op te wekken of als meststoffen, en dat de kosten van de ophaling gerecupereerd worden door deze twee eindproducten.
Dus composteren maar? Gemakkelijker gezegd dan gedaan als je in een rijhuis woont met een tuintje van 40m². Dan geeft dit al vlug overlast (geurhinder, vliegen en andere insecten)... en eventueel last met de buren.  

Verkavelingsdrift alom

In GVA editie Kempen van 25 augustus 2014 p. 16 (Guy Van Nieuwenhuysen) belicht men de verkavelingen in Turnhout. Hierin staan heel wat cijfers...

• jaren ' 90: 38 000 inwoners, begin 2014 42 172 inwoners in Turnhout
• voorspelling arrondissement Turnhout: stijging met ong 9% tegen 2030 - dus + 4000 inwoners
• meer aantal kleine gezinnen, alleenstaanden: Vlaamse studiedienst: 1500 woningen extra
• zoveel woningen zijn er ondertussen gebouwd....???
• raming dienst Ruimtelijke Ordening: volgende 10 jaar 2000 extra woningen
• dienst Projectmanagement Turnhout: de woonprojecten die nu in ontwikkeling en in planning zijn hiervoor voldoende: tegen 2017 840 worden woningen gerealiseerd; tegen 2300 1500 woningen, dit zonder rekening te houden met kleine bouwwerven of projecten die nu al een bouwvergunning hebben
• normen woondichtheid door Vlaanderen bepaald: gem. 30 woningen per ha
• in Turnhout zijn de meeste woonuitbreidingsgebieden in 2004 omgezet in woongebied, waardoor ruimte voor 3500 extra nieuwe woningen vrijkwam, nu gefaseerd vrijgegeven; daarbij nieuwe inbreidingszones in centrum: Nieuwe Erven, Hellegat, Meuletiende, Spichal, Kasteelloop, Turnova...

Volgens Astrid Wittebolle zijn de nieuwe woongebieden duurzaam ontworpen: verkeersluw, vlak bij alle voorzieningen, stadsparken, fietsbrug, ook in centrum worden de groenruimtes verbeterd, o.a. nieuwe park Begijnenveldekens

Enkele korte bedenkingen bij het artikel:

• de opsomming van de verkavelingen en zones lijkt me nog onvolledig (bijv. een groot inbreidingsproject Stationsbuurt; Schorvoort als groot verkavelingsproject buiten de kern); zijn de ontbrekende inbegrepen in het algemene plaatje of niet?
• het ontbreekt hier aan elke kritische stem over het innemen van groene ruimte in de stad, het verkopen van mogelijk echt groene plekken aan projectontwikkelaars, het verspillen van open ruimte in de rand...
• wie stopt de bouwmachine als het aanbod de vraag te boven gaat? wat zijn dan de gevolgen en wie gaat ervoor opdraaien? - antwoord1: niemand, antwoord2: de kleine man of vrouw met een eenvoudig huis, dat hij/zij niet meer kwijtgeraakt - gevolgen: verkrotting, leegstand...

Ook de andere Kempense gemeenten komen in deze reeks aan bod.

GVA editie Kempen van 23-24 augustus 2014 p. 28 en 29: Herentals (Marc Helsen)
Het artikel heeft als titel "Tot de laatste morzel (bouw)grond".  Herentals wil nog deze legislatuur 3000 nieuwe inwoners aantrekken; tegen 2022 wil het 2800 nieuwe woningen bouwen.  De actiegroep "Bomenstad"  komt in het verweer. De leden willen de schaarse nog open ruimte beschermen. Ze willen dat de stad ophoudt om bomen als waardeloos te bekijken.
Marc Helsen stelt in het begeleidende commentaarstuk vragen bij de normen die de provincie oplegt qua bouwdichtheid.  Volgens hem moet Herentals evenzeer investeren in het behoud van zijn groengebieden als in nieuwe woningvormen. Groen vormt een aantrekkingskracht voor mensen,  draagt bij tot het welzijn van de inwoners.

GVA editie Kempen 26 augustus p. 19: Geel
Geel wil een dichtbebouwd centrum blijven combineren met groene deeldorpjes. De bevolking is gegroeid tot 38 450 inwoners, en stijging van 11% in 10 jaar tijd; de instroom is nu gestopt. De voorbije jaren is er veel hoogbouw gezet in het centrum, zijn er verkavelingen gemaakt aan de rand van de kern. Het bestuur stelt zich fundamentele vragen als men het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan in 2016 gaat herzien:

• moeten alle woonuitbreidingsgebieden wel die bestemming blijven behouden?
• wat met grote verkavelingen? - (wil men blijkbaar afremmen aan de rand van de stad)
• wat met hoogbouw?

In theorie lijken hier duidelijke keuzes gemaakt te worden. Vraag is of de woonuitbreidingsgebieden ook terug groengebied kunnen worden? Vraag is ook of de vrijgekomen ruimte van de hoogbouw wel in groen zal worden omgezet en niet in nog meer appartementen...

GVA editie Kempen 27 augustus p. 16: Hoogstraten (Ronny van den Ackerveken)
Hoogstraten heeft projecten kopen in elk deeldorp en kent een stijging van 20 000 in april 2011 tot  ong 21 000 nu.

• Hoogstraten: 47 eengezinswoningen, 12 sociale woningen en 2 projectzones voor meergezinswoningen; elders een uitbreiding met 5 woningen
• Minderhout: 15 eengezinswoningen, 3 sociale woningen; 25 sociale woningen + 14 sociale koopwoningen, 6 private woningen, 6 sociale kavels
• Meersel-Dreef: 14 eengezinswoningen, 6 sociale woningen
• Wortel: 26 woningen
• eer: 11 koopwoningen, 6 huurwoningen + 25 woningen, o.a. 5 sociale woningen; 2 projectzones voor appartementen
• Meerle: 7 bouwkavels

Verder zijn er nog zones die in het gewestplan rood zijn ingekleurd als woongebied en zoekt men ook naar inbreiding.

GVA editie Kempen 28 augustus p 16: Westerlo (Marc Helsen)
Westerlo telt 24 500 inwoners, elk jaar komen er een 1000 instromers, maar ook een aantal vertrekkers. Westerlo wil landelijk blijven en de eigenheid van elk dorp blijven behouden. In de deeldorpen wil men ruimte laten voor landbouw en industrie. De woning nood is niet zo hoog.
Recent zijn er twee verkavelingen goedgekeurd: 14 woningen en een van 12 woningen.
Er zijn plannen voor 100 - 150 woningen op het voormalig voetbalterrein van Heultje.  Ook nu 45 woningen elders in een woonuitbreidingsgebied.
In de reactie blijkt dat ook de schepen van Westerlo  nieuwe woningen als streefdoel stelt; er zijn nog voldoende privéverkavelaars, "mocht het nodig zijn kunnen we daar nog altijd grijpen naar een belasting op onbebouwde grond. "

GVA Editie Kempen 29 augustus p. 19: Mol (Sofie Verheyen)
Mol heeft nog veel ruimte voor bouwkavels en voldoet aan alle opgelegde normen voor doelstellingen 2020.De gemeente heeft wel moeite met het creëren van mini-bouwperceeltjes.
In Mol Millegem komen er 50 bouwpercelen en 2 appartementen; ook verkaveling Den Haver, ook in Donk groots woningenproject, verder in Watertorenstraat en in Achterbos.
Verder verdichting van het centrum: 15 tot 25 woningen per ha, leidt tot bouwpercelen van amper 3 are. Nu: 4 appartementen, 8 seniorenappartementen in Ginderbuiten, andere nog gepland in oude schoolgebouwen in Donk

Groene groeten uit Turnhout

In GVA van 23-24 augustus 2014 stond een artikel met als titel "onkruid ontsiert het stadsbeeld".
Daarin pleit Bart Voordeckers, oud-scout en Open VLD'er om de jeugdbewegingen tegen een kleine betaling in te schakelen om het onkruid te bestrijden. (zie bron)

Nu is de term "onkruid" op zichzelf al dubieus. Volgens Wikipedia is een onkruid een op een bepaalde plaats ongewenste plant. Deze ongewenste planten kunnen wild of verwilderd zijn.
In principe kan elke plantensoort een onkruid zijn.  De meeste onkruiden zijn pionierplanten. (bron) Het zijn de eerste die zich op een braakliggend stuk of op een moeilijke bodem kunnen vestigen. Eigenlijk is onkruid een hoopvol teken, een teken dat de natuur zich nog niet helemaal gewonnen geeft tegen het geweld dat de mens haar heeft aangedaan.
Nog volgens Wikipedia, en ik ben er volledig mee akkoord, is het begrip onkruid relatief. Wat men als onkruid beschouwt is afhankelijk van degene die erover praat, afhankelijk van de situatie, afhankelijk van de tijd.

Dus is de vraag: wat gaat men uitroeien?
Op de wenskaart komt een foto van de Ancotorens, een andere is genomen in de omgeving van de fietsbrug, een andere denk ik aan de Bruyne Strijd. Waar de vierde foto is genomen is me niet geheel duidelijk.  Dit zijn dus omgevingen die pas gewonnen zijn op de natuur en ze kunnen zeker niet representatief genoemd worden voor een stedelijke omgeving. We zouden blij moeten zijn dat er nog wilde planten in de buurt hiervan voorkomen in plaats van ze te bestrijden.
De foto van de Ancotorens slaat echter alles. Enkele weken geleden stond de ingezaaide bloemenweide in volle bloei en dit was een prachtig zicht (foto45), een streepje natuur rond de woontorens van appartementen. Dat dit in de campagne blijkbaar als onkruid wordt gezien geeft weinig vertrouwen in het voorgestelde initiatief: wat gaan de jongeren juist bestrijden? hoe gaan ze leren wat "onkruid" is en wat niet?
Dit is dus geen pleidooi om alles zomaar overal te laten groeien, wel om voorzichtig en bewust met "onkruid" om te gaan. Dit wil zeggen dat het project begeleid wordt door iemand met kennis van het terrein, grondige kennis van wilde planten en een ecologisch bewustzijn. Zo iemand kan jongeren zeggen wat ze waar kunnen of moeten uittrekken, evt. zelfs wanneer ... en dan nog is dit allemaal relatief.

Als men dan toch naar een nette stad wil, dan kan men zich beter toeleggen op het bestrijden van het zwerfvuil, dat het straatbeeld vervuilt.   Dit is veel eenduidiger en veel meer storend dan hier en daar een plantje op een voetpad... Toch ook hier is een overdachte en geplande aanpak aangeraden: coördinatie met de vele vrijwilligers die op dit domein al actief zijn, zonering zodat ook de buitenwijken, de kleine weggetjes.... door het plan gedekt worden, enz...

Lindeboom sneuvelt... welke volgt?

Bron: Gazet van Antwerpen dinsdag 12 aug 2014 p. 11

De grote lindeboom, naast de Warande , wordt volgende maand gekapt. Een deel van de takken is al dood (foto142). Dit komt omdat de aannemer bij de uitbreiding van de Warande, een deel van zijn wortels heeft doorgezaagd. Hiermee verdwijnt de linde, één van de bomen die ooit nog de tuin van het oude gasthuis heeft gesierd.
Ook de historische sequoia staat erg dicht tegen de Warande aangeplakt (foto37). Hij heeft enkele vierkante meters grond gekregen om te wortelen. Hopelijk blijkt dit voldoende... of wordt hij het volgende slachtoffer.
De vraag blijft wat de geplande herinrichting van de groenzone gaat opleveren...(foto140voor) We hopen dat het niet de bedoeling is dat de grote bomen verdwijnen. Zij vormen een laatste reliek van de gasthuistuin en hebben daarmee historische waarde.
Enerzijds is het waar: ook natuur moet regelmatig vernieuwd worden. Anderzijds gaat men vaak te snel over de waarde van monumentale bomen (foto17 foto74voor foto74na): zij vormen een rustplaats, schuilplaats, nestplaats en voedselbron voor vogels, ze spelen een rol in de klimaatregeling in de stad, ze vormen een mini-ecosysteem op zich... dit kan een nieuwe aanplant niet zomaar vervangen... 

Open ruimte? Volbouwen maar

Niet alleen in de stadskern wordt elk stukje volgebouwd, ook de open ruimte wordt niet ontzien in Turnhout. Jarenlang was het behoud van de open ruimte een aandachtspunt in de programma’s van de politieke partijen. Onder het mom van betaalbaar wonen zijn ze allemaal het geweer van schouder veranderd. Degenen die ervan geprofiteerd hebben, zijn de bouwnijverheid, de grondeigenaren, de bouwpromotoren.  

Door het “ontginnen” of “het in gebruik stellen” van de woonuitbreidingsgebieden over het kanaal breidt men de bebouwde oppervlakte van Turnhout in één keer met 1/5 uit. Een enorme oppervlakte aan landbouwgrond wordt ingepalmd voor woningen.  Als men even de weekbladen De Zondag, Passe Partout en Streekkrant openslaat dan kan men zien welk aanbod aan kavels en woningen er nog is in de regio. Het gevaar bestaat dat men een overaanbod gaat creëren en bestaande woningen niet meer kwijtgeraakt. De gronden zijn intussen wel verloren. (foto12 foto12)

Ook de Melkhoek (foto7)was nog een stukje landbouwgrond aan de kant van het centrum.  Het is verkaveld.
Aan de overkant wordt er verder aan de open ruimte geknabbeld door het verder ontwikkelen van het industriegebied. 

Ook de industrie laat zich gelden. Aan de baan naar Tielen heeft het stadsbestuur gezorgd voor een nieuw industriepark Veedijk.(foto59  foto59) Ook hier gaat een grote oppervlakte (50 hectare) aan landbouwgrond en natuur verloren.  Een aantal jaren geleden plantten we er samen met de ouders, een boompje voor ons kleinkind. Maar… volgens de toenmalige burgemeester zou het 1200 nieuwe arbeidsplaatsen opleveren. Eerst zien en dan geloven… 

De vroegere Frac aan de Slachthuisstraat, is opgedeeld in recreatiegebied en KMO-zone (foto56).  Ook dit stukje groen aan de kant van Turnhout is aan het verdwijnen. Bomen worden gerooid, terreinen opgehoogd… op termijn zal enkel Kruisberg (foto57) als symbolisch heuveltje overblijven? De compensatie met bos op een andere plek is enkel een pleister op de wonde; de ene boom is de andere niet, de ene plaats is de andere niet, levensgemeenschappen worden vernietigd.

Als de plannen doorgaan voor het stedelijk plateau aan het stadspark, dan vraag ik me af of we er wel op vooruitgaan. Aan het stadspark heeft men nu  op een knappe manier een sprong gemaakt van de bomen en bos in het stadspark, over de ring naar de parking (foto54 foto69). Toch eigenaardig dat men miljoenen wil investeren om daar waar nu een weg is, terug groenvoorziening te maken. Een rare gedachtesprong vind ik. Wat gaat er komen? Ik vrees dat het bos eraan moet geloven, dat het groen vervangen wordt door een grasperkje op een immense heuvel en dat er aan de kant weer plaats wordt gemaakt voor hoogbouw. Daar waar men nu een mooie overgang heeft, komt er steriel groen en een aantal torens in de plaats. En dit verkocht met een groen laagje vernis. Achter de vijver komt een speelheuvel, om het avontuurlijke buitenspelen zogezegd te promoten. Hiervoor zou (als ik het goed kan situeren) een stuk bos kunnen verdwijnen. Waarom moet dit juist hier ingeplant worden en kan dit niet op de weide aan het hertenpark of geïntegreerd worden aan de speeltuin?  

Aan de Speelkaartenstraat (foto79) liggen nog enkele weiden,  waar enkele paarden een rustig onderkomen hebben. . Maar ook daar wordt een verkaveling gepland...

Op de ecologische waarderingskaart van Vlaanderen stonden er twee plekjes binnen de “denkbeeldige” ring in Turnhout aangeduid als waardevol: het bos waar het knuppelpad werd aangelegd aan het kanaal tussen Oude en Nieuwe Kaai (foto85) en aan de nieuwe kaai een stukje aan de andere kant van de kom (foto44). Het struweel met het knuppelpad wordt stilaan verder ingesloten: de voetgangersbrug en de nieuwe appartementen op het braakliggend stuk aan het woonzorgcentrum (foto86) . Aan het struweel aan  de Nieuwe Kaaistaat al geruime tijd een bouwaanvraag voor nieuwe appartementen. Wonen in het groen… dat er ooit is geweest, maar binnenkort niet meer.

De Vlaamse regering heeft twee economen een model laten ontwikkelen om de economische waarde te bepalen van natuur. Het voordeel van het project is dat twee mensen een aantal jaren aan het werk zijn geweest en men weer een mooi projectje kan voorleggen. Het model ligt echter in een diepe schuif ergens ver weg gestopt. Het zal nooit gebruikt worden (of de parameters worden aangepast), want op wetenschappelijke gronden kost het rooien van een bos een serieuze cent.