Wat zou er kunnen

Misschien heb ik hier niet genoeg kaas van gegeten, maar toch wil ik een poging wagen om een aantal maatregelen voor te stellen die de verdere verstening van de stad (Turnhout) kunnen afremmen.

Het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen heeft de ruimte ingedeeld, met elk een specifieke bestemming. Op zichzelf oke, maar in woongebieden verklaart men daarmee elk perceeltje grond vrij om op te bouwen. Daar dit de meest winstgevende activiteit is, verdwijnen andere bestemmingen. Dus: voorzie groene eilandjes in woongebieden en stedelijke gebieden.

Nog steeds worden grote delen van de nu open ruimte ingepalmd door nieuwe verkavelingen.

Dus: beperk/herzie  het vrijgeven van woonuitbreidingsgebieden. Ontraad nieuwbouw sterk af en stimuleer vernieuwbouw.

Turnhout is een centrumstad; om dit statuut te kunnen handhaven moet het een bepaald aantal bewoners hebben. Daartoe probeert het met alle mogelijke middelen zijn wooncapaciteit uit te breiden, om zo niet de subsidies van centrumstad te mislopen.  Toch worden hierbij de werkelijke woonbehoeften uit het oog verloren.

Dus: zorgvuldig monitoren van de woonbehoeften (ook specifiek: welk type bewoning is er nog nodig, hoeveel woningen zullen er vrij komen....).

Als er een stuk grond wordt verkocht, dan wordt het groen bedreigd door steeds toenemende bebouwing.

Dus: de diensten voor ruimtelijke ordening zouden meer beperkingen moeten kunnen opleggen wat betreft bebouwing: bijv. geen uitbreiding van het bouwoppervlakte, behoud van de bestaande bomen, als er groen moet verdwijnen het aanplanten van nieuw groen verplichten, maar op dezelfde of bijna op dezelfde plaats, ....

Om schadevergoedingen te voorkomen zouden veel van deze voorschriften moeten worden vastgelegd voor de verkoop van het eigendom, zodat de koper weet waar hij zich aan kan verwachten.

Eén van de weinige groene openbare plaatsen die er de laatste jaren zijn bijgekomen in de stadskern is het park Begijnenveldekens (foto 35 foto 38). Dit is iets wat Groen! heeft bedongen om enkele jaren geleden de toenmalige coalitie te depanneren. Het park, dat zo al maar een lapje groot is, wordt bedreigd omdat er in de plannen vooraan OCMW-flats ingetekend staan en achteraan woningen voorzien worden.
Dus: herzie deze plannen en stel tenminste dit stukje groen in de stadskern veilig. Met het OCMW kan er toch zeker een overeenkomst bekomen worden? (heeft de stad niet jarenlang de schulden van het ziekenhuis bijgepast?)

De stedelijke diensten voor ruimtelijke ordening krijgen steeds meer bevoegdheden. Toch wordt er weinig of niets gedaan aan de opvolging van de bouwvoorschriften en beperkingen, blijkbaar wegens tekort aan mankracht. Recentelijk kwam nog aan het licht dat in Herentals een bedrijvenzone gewoon de groene bufferzone heeft genegeerd. Dit kan allemaal straffeloos... Ook recent in het nieuws: de verstening van de voortuintjes. Ook in Turnhout is dit een probleem. De meest "verwaarloosde" tuintjes blijken ecologisch de meest waardevolle te zijn, de meest cleane zijn vaak ook de meest steriele. 

Dus: controle of de opgelegde voorwaarden worden nageleefd. Desnoods stuurt men enkele ambtenaren per fiets door Turnhout, op een week hebben ze heel Turnhout gezien en gecontroleerd...

Hier en daar zijn er nog "mini-gemeenschappen" in de stad: kleine bosjes struiken, hagen, enkele bomen, braakliggende stukjes grond.... die onderdak bieden aan vogels, vlinders en andere dieren.   Er zijn landschapselementen die gezichtsbepalend zijn, moesten deze verdwijnen dan zou de verstening van de stad veel meer tot uiting komen. (foto82  foto51  foto74voor  foto74na foto 110voor  foto110na)

Dus: maak hiervan een inventaris van mini-gemeenschappen en landschapsbepalende elementen en probeer deze maximaal te beschermen door het invoegen van voorschriften.

Het pandendecreet haalt gemeenten ertoe over om hun vrijstaande gronden "op de markt te brengen". Dit is natuurlijk nefast, want alles wordt verkocht en volgebouwd. Terwijl dit juist de panden zijn die een andere, maatschappelijk dienstbare bestemming zouden kunnen krijgen: groengebied, speelzone... Dit proces wordt nog versneld door de zorgwekkende financiële toestand waarin de meeste gemeenten verkeren.

Dus: neem de druk weg op de gemeenten om hun gronden te verkopen....

Intussen is het grootste kwaad echter geschied.  De grote lappen grond binnen het centrum van Turnhout zijn allemaal "ontgonnen", lees: volgebouwd. De grote fabrieken zijn al tientallen jaren verdwenen uit het centrum. Na jarenlange verkommering, zijn er overal woonprojecten verrezen. Hiermee heeft Turnhout geweldige kansen laten schieten om groene oases in het centrum te voorzien.

Hier en daar zijn er nog enkele lapjes grond die misschien in de toekomst kunnen vrijkomen. De gemeente kan al eens polsen aan de eigenaars naar mogelijke verkoop en eventueel aanspraak maken op hun recht op voorkoop?? Natuurlijk vraagt dit financiële middelen, die op dit moment schaars zijn.

Eerlijk is eerlijk: als je door Turnhout rijdt, dan kom je erg vaak mooi openbaar groen tegen. De stad heeft echt veel moeite gedaan om boompjes langs de straten te plaatsen, groen te voorzien op hoeken van straten en kleine pleintjes.(foto50  foto52  foto89) Echt een pluim hiervoor..... Spijtig dat het bestuur de kansen niet heeft gegrepen om grotere groene projecten te realiseren. Maar ja, de privé-gegadigden zullen teveel geld ervoor hebben gehad....