Natuur in de stad

Enkele jaren geleden is er een cursus in Natuurpunt geweest over Groen in de stad. Na een beknopte oriëntatie op het onderwerp werden er ook enkele uitstappen per fiets gemaakt in de stadskern van Turnhout.  Verder werd er gewerkt in enkele deelgroepen: een groepje rond eetbare bomen en struiken, een ander groepje rond politieke en ruimtelijke implicaties.

Het eerste groepje kreeg een mooi vervolg, onder impuls van Jet van Mierlo. Er werden kleine eettuintjes aangelegd oa aan de Warande en aan de parking van Natuurpunt. Samen met haar man plantten ze op een stuk grond die ze deels hadden geërfd fruitbomen en struiken met eetbare bessen aan langs de ring. Prachtige initiatieven.

Het groepje rond politieke en ruimtelijke implicaties kreeg spijtig genoeg geen gevolg. Toch waren er enkele interessante voorstellen geformuleerd: schepenen het beleidsplan komen laten toelichten dat ze wilden realiseren, een projectontwikkelaar met groen hart laten vertellen wat hij anders doet dan anderen, enz... Maar er is dus nooit een gevolg aan gegeven. Dit versterkt het beeld van Natuurpunt dat men niet erg is voor harde politieke acties; misschien omdat men wil blijven goed staan met het plaatselijk bestuur? Toch is er interesse voor dit aspect van het probleem: op vergaderingen van de milieuraad zijn leden van Natuurpunt en specifiek van de werkgroep  telkens goed vertegenwoordigd.  We moeten in elk geval proberen de raadsleden te blijven sensibiliseren, blijven pushen om het groen in onze stad te blijven verdedigen. 

Ik heb de indruk dat het groepje rond eetbare struiken intussen zich vereenzelvigt met "Natuur in de stad"; maar dit is m.i. toch wel wat eenzijdig... Op zich niets op tegen, maar een meer "politieke" invulling wordt zo niet gecoördineerd, gestimuleerd... Anders gezegd: Spijtig dat men de kans heeft laten liggen om te komen tot een meer structurele en bredere invulling van "Natuur in de stad" in Turnhout en binnen Natuurpunt.

Groenplan

 De stad Turnhout werkt aan een Groenplan. De stad is in verschillende sectoren ingedeeld. Per sector wordt het groen geïnventariseerd. Er wordt ook geïnventariseerd welke plaatsen eventueel nog voor ontwikkeling in aanmerking zouden kunnen komen. Vooraf worden dan de voorwaarden gestipuleerd die hieraan verbonden zouden worden. 

Turnhout is heel erg bedreven in het inventariseren. Of dit dan ook nog iets uithaalt is maar de vraag... Veel is er niet door gered denk ik. Je kan je zelfs afvragen of de stad hiermee niet een groot deel van het werk van de projectontwikkelaars voor haar rekening heeft genomen. Ze weten nu perfect wat kan (en niet kan). Dit laatste is niet zoveel, omdat de stad beweert niet de financiële middelen en de instrumenten te hebben om ontwikkeling tegen te houden.  Maar in feite verdenk ik hen ervan dat ze niets liever hebben dan alles te ontwikkelen: het inwonersaantal blijven optrekken zodat de stad haar statuut van centrumstad (en de daaraan verbonden subsidies) niet kwijt te geraken; inkomsten voor de stad genereren... Zolang het bestuur het mantra van inbreiding en verdichting niet afzweert, zullen de groene plekken in de stad blijven verdwijnen.... tot er niets meer overblijft. (zie ook andere post)

naar andere "stenen"

Klimaatplan

Het klimaat is hot.... iedereen maakt plannen om CO2 en andere schadelijke stoffen te verminderen: Europa, Vlaanderen .... het kan niet op.

Toch vind ik de laatste tijd rare artikels in het nieuws op TV en in de krant

• De geplande gascentrale in Vilvoorde gaat duizenden tonnen CO2 per jaar uitstoten. Blijkbaar zien ze geen mogelijkheid om de koolstof op te vangen; ook in de vergunning blijkt dit geen rol te spelen. 
  
• Een groot bedrijf in Antwerpen gaat CO2 capteren. Maar omdat ze geen mogelijkheid ziet in verwerking hiervan, gaat ze de CO2 in de zee dumpen.... Dus blijkbaar is het wel mogelijk koolstof op te vangen, maar niet te verwerken.
• Een ander, klein, bedrijf vangt het CO2 van haar productie op en voedt het aan algen.  Een zuiveringsbedrijf vangt het CO2 van haar installaties op en injecteert dit in het gasnet; wat goed is voor het opvangen van het verbruik van 500 huishoudens. 

Dus blijkbaar kan CO2 gecapteerd worden en gebruikt worden.

Een bedrijf heeft beton op de markt gebracht dat minder Co2 met zich meebrengt, want blijkbaar komt er veel CO2 vrij bij de productie en toepassing van cement en beton. 

Waarom wordt dit niet in regelgeving gegoten en blijft men bezig het land vol te storten.... (zie andere post)

Klimaatplan Turnhout

Zoals vele andere gemeenten is Turnhout al  geruime tijd bezig met het uitwerken van een klimaatplan; vele partners worden erbij betrokken; in de ogen van de stad wordt er een groot budget voor uitgetrokken om het in goede banen te leiden... Enorm veel inspanning is hier al voor geleverd.

However.... Intussen wordt de stad echter verder volgebouwd, want als er één ding is dat Turnhout consequent doet is verder laten bouwen.   En dus wat de ex-Vlaamse bouwmeester voor Schorvoort in een mooi rapportje heeft gegoten blijft gewoon verder gaan: door het aanspreken van grond en door het storten van beton wordt dagelijks heel wat CO2 vrijgegeven. Schorvoort lijkt voorlopig gered, maar nu volgen de onderhandeling over het ruilen van de bouwrechten ... en dus zal er elders even veel of meer gebouwd worden.  De bouwmeester pleit voor verdere inbreiding en verdichting.... In het klimaatplan staat o.a. dat het hitte-eiland (de stad wordt door bebouwing extra warm) moet tegen gegaan worden. Maar alle maatregelen, vooral het niet loslaten van het idee van inbreiding en het niet implementeren van een werkelijke betonstop, gaan de verkeerde richting uit. En waarschijnlijk zijn de parameters waarop men het klimaatplan baseert zo al voorbijgestreefd. 

naar andere "stenen"

Ruimtegebruik in Vlaanderen en Turnhout ... eten van twee walletjes

In GvA 10 december 2021 wordt het tweede ruimterapport van de Vlaamse Regering kort besproken. Tussen 2013 en 2019 werden er in Vlaanderen elke dag 270 gebouwen bijgebouwd. Daardoor is de open ruimte afgenomen met 12 500 hectare.  Het aantal huishoudens is gestegen, maar het aantal bijgebouwde woningen nog met 13% meer. Er worden zowel appartementen gebouwd als kernen verdicht, maar tegelijk raakt de open ruimte meer versnipperd. 

Waar zit je dan met je grote plannen met betrekking ruimtelijke ordening?

De schepen van Milieu van Turnhout zet me al in een hoekje: telkens als het een vergadering is rond groen in Turnhout of ruimtelijke ordening, kom ik terug op hetzelfde: elk groen plekje in Turnhout wordt volgebouwd en verantwoord met de noodzaak tot verdichting, tot inbreiding... De projectontwikkelaars smullen hiervan. Zo kunnen ze binnen de ring zonder veel tegenstand bouwen.... en niet voor maar een paar woningen: ga maar eens na hoeveel er in de Heizijdse velden, achter het ziekenhuis, in Turnova, aan het Sint-Pietersinstituut, Niefhout  en talrijke andere projecten zijn ingepland....  En intussen blijven ze ook buiten de ring projecten indienen: oa langs de Steenweg op Gierle, op Schorvoort... Ze eten gretig van de twee walletjes die hen worden aangeboden.

Het stadsbestuur zegt te doen wat men kan om groen te bewaren. ... door voorwaarden op te leggen als men de bouwplannen realiseert. Ze zeggen echt baanbrekend werk te verrichten door op een bepaalde plaats toestemming te geven tot meer te bouwen in ruil voor meer groen, een speeltuintje ....   door bouwrechten op een bepaalde plaats die om één of andere reden minder geschikt is om te bouwen te ruilen, zodat men elders kan bouwen. Toch remmen deze maatregelen het volbouwen van de ruimte in en buiten de stadskern niet af.  Ik begrijp dat het bestuur doet wat men kan, maar veel verder dan hier en daar een boompje of een haagje komt men blijkbaar niet. 

En de Vlaamse regering? die doet of haar neus bloedt en laat de zaak verder verloederen... Ze helpt zelfs nog een groot handje bij deze versnippering door een wet te stemmen die de grondeigenaars vergoedt naar de huidige bouwwaarde van het perceel in plaats van enkel het geïnvesteerde bedrag terug te betalen.... Dit bevordert de verdere speculatie, beloont speculatie...   en geeft een enorme stimulans aan het veder volbouwen van de ruimte. Bovendien stelt de Vlaamse regering door bepalingen in de regelgeving over bouwshift de plaatselijke besturen in een verliezende rol. Ze hebben immers niet de financiën om werkelijke impact te hebben op het ruimtegebruik binnen hun gemeente of stad. Het is hoog tijd dat ze een inventaris maken van de beschikbare instrumenten die ze hebben om dit te counteren, deze openbaar maken en optimaal inzetten om de ruimte te beschermen. Volgens de schepen zelf kunnen ze niet veel meer dan hier en daar een strategisch gelegen deeltje kopen, zodat ze mee inbreng hebben in het globale project. De projectontwikkelaars zijn intussen zo immens rijk geworden (wegens het belachelijke deel van 3% die ze rekenen op de verkoop van een huis) dat ze onaantastbaar zijn geworden. Zij bepalen het uitzicht van Vlaanderen.

Veel van de woningen en appartementen worden gezien als investering.  (zie andere posts) en dus vanuit een zoeken naar rendement. Dit zal zeker niet bevorderlijk zijn voor betaalbare woningen. 

naar andere "stenen"

 

Rentebeleid Europa

Met deze post waag ik me op glad ijs, want eigenlijk weet ik er niet zo veel over. Toch heb ik de indruk dat ik het grondprincipe wel doorzie...

 Je hebt het waarschijnlijk ook al ervaren: al meer dan 10 jaar krijg je geen rosse cent meer voor je spaargeld. De Europese Centrale Bank houdt al deze jaren kunstmatig de rente laag; ze verkoopt op grote schaal staatsobligaties, drukt zo voor miljarden per jaar euro's bij...

De oorsprong van dit beleid ligt m.i. bij de bankencrisis. De overheden steunden op massale wijze de banken die in moeilijkheden waren gekomen (oa door speculeren op waardeloze aandelen). Hiervoor hadden ze geld nodig en men wou dit goedkoop ter beschikking stellen. Eén van de architecten van dit beleid was toenmalig voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy; men sprak van een bazooka. De grote fout die men toen heeft gemaakt is dat men niet alleen overheden van goedkope leningen voorzag, maar dit systeem ook heeft uitgebreid naar privé-instellingen. 

Sindsdien is de rente op de spaarboekjes enorm laag. Beleggen in aandelen is weggelegd voor bepaalde lagen in de bevolking. Best besteedt men slechts een beperkt percentage van het beschikbare geld, en men moet bereid zijn op lange termijn te investeren.... Voor een groot deel van de bevolking is belegging niet rendabel, gewaagd... Want op deze markt geld: hoe minder risico men neemt, hoe lager het rendement.  De waarde van een aandeel wordt niet bepaald door het werkelijk rendement van een onderneming. De markt drijft op geruchten, op verwachtingen... houdt geen rekening met de waarde voor de samenleving, niet op de mogelijkheden die een bedrijf heeft.... Bovendien wordt "de markt" om de zoveel tijd opgeschrikt door een val, een correctie ...  . De media, de banken, de politiek.... iedereen tracht je naar de aandelenmarkt te lokken, en dan volgt een algemene koersval... waar de gewone belegger weer eens de dupe van wordt.

Voor mensen die op pensioen zijn, die geen enorm kapitaal achter zich hebben staan is de markt dus een gewaagd spelletje; en hou je het appeltje voor je dorst maar op het spaarboekje. However.... oa door de lage rente (en ook wel de stijgende energieprijzen) stijgt de inflatie. Je spaargeld wordt steeds minder waard; het laatste jaar is het zelfs met 5% aan waarde verminderd. De crisis wordt zo betaald door de mensen die hun geld beheren als een goede huisvader, met de nodige voorzichtigheid en ook wel gedwongen door hun omstandigheden om zo te handelen.

her verband met ruimte???

De mensen met meer geld (en je moet geen toploon hebben als je met twee gaat werken)  vinden nieuwe vormen van investeringen: de zorg, de woonmarkt. Woningen worden niet meer gebouwd voor mensen die het nodig hebben; mensen met geld laten appartementen en huizen bouwen om verder te verhuren en zo een rendement te behalen.  Zij zijn de drijvende krachten achter het verder volbouwen van onze ruimte. Bij een overproductie zijn niet zij de eerste dupe, maar wel de mensen die hun leven lang hebben gespaard om een eigen bescheiden woning te verwerven. En dan de overheid maar zeggen dat een eigen woning het beste appeltje voor de dorst is...

naar andere "stenen"

Stenen op de maag of is het de gal...

Er zijn een aantal zaken die me bezig blijven houden. Sommige hebben op het eerste gezicht maar weinig met milieu en omgeving te maken, maar bij nader onderzoek zijn toch wel...

Om praktische redenen maak ik er aparte posts van. Hieronder het overzicht van waaruit je naar de posts kunt springen:

• b-loggen
  
• rentebeleid Europa
• ruimtegebruik
  
• klimaatplan
• groenplan
• natuur in de stad
  

en daarvan lig ik 's nachts wakker; de posts zijn al enkele keren geschreven in mijn hoofd voordat ze op het klavier van mijn computer werden uitgetikt...

B-loggen

Sinds een aantal jaren post ik dus bijdragen over ruimte, milieu vooral in de omgeving van Turnhout. Het is begonnen met een fundamentele ongerustheid over wat ik zag en zie in mijn onmiddellijke omgeving.  Ik heb geprobeerd in contact te komen met beleidsmensen, zonder veel resultaat. Op een gegeven moment heb ik dan kleine tekstjes geschreven en deze gemaild naar de Gazet van Antwerpen in de hoop dat ze een bijdrage rond konden leveren, om zo iets los te maken.  Hierop kwam geen rechtstreeks reactie; maar.... intussen is er wel een krachtige en bekwame plaatselijke redactie gekomen, die plaatselijke beleidsbeslissingen en mistoestanden onder de aandacht brengt. Onder andere Guy Van Nieuwenhuysen houdt de vinger aan de pols en is een onmisbare bron van plaatselijk nieuws. En hij doet het zoveel beter dan ik ooit zou kunnen, want ik ben geen schrijver...

Toch heb ik de behoefte om mijn frustraties van me af te schrijven. Hoewel ik weet dat het b-log niet enorm veel wordt gelezen, is het voor mij een ontlading, een catharsis om systematisch mijn gedachten te blijven ordenen... Soms wil ik het opgeven, is het teveel, omdat op het terrein niets verandert... dezelfde mechanismen blijven de vernietiging van onze natuur en onze ruimte verder stuwen....

AA-vallei - het vervolg

Na het rapport van Leo van Broeck lijkt de Aa-vallei het te gaan redden. 

Aan de basis hiervan liggen o.a.

• een andere kaart waarin het mogelijke overstromingsgebied van de Aa veel ruimer werd ingekleurd (dit is het stukje vooruitschrijdend inzicht waarnaar verwezen wordt??)
• ook het uitgebreid overleg met de verschillende betrokken partijen

maar vergeten we vooral niet: het ernstig nemen van het protest van de bevolking tegen de zoveelste aanslag op onze natuur; en hier vooral onze natte natuur. Of anders gezegd, zoals we het in onze familie al jaren zeggen: "Ze zijn zot om daar te gaan bouwen; ze kunnen evengoed in een moeras bouwen. Blijf met uw .... af hiervan af; anders beland je met je voeten in het water."

Wat er in de plaats komt, moet toch met argusogen verder gevolgd worden: Zo wordt er o;a. gepleit voor 

het vergunnen van bouwrechten aan de "gedupeerden" die ze elders kunnen opnemen

het verder verdichten van de bebouwing, zowel in de kern als erbuiten; o.a. met het oog op de ouwshift en de eventuele aanleg van warmtenetten. 

 De bouwrechten: 

• hoeveel mogen de gedupeerden bouwen? want er waren eerst veel meer woonunits voorzien dan er in tweede fase op tafel lagen.... 
• is het logisch dat gespeculeer met gronden wordt aangemoedigd... o.a. door het uitbetalen van de prijs van bouwgronden, ook als ze toendertijd veel minder werden betaald?

De verdere verdichting

• blijft m.i. een verkeerd spoor, maar het mantra van het bestuur en de ontwikkelaars: onder dit motto kunnen ze actief blijven binnen de woonkern en zo de laatste stukjes groen inpalmen. Hoe is dit te rijmen met het klimaatplan van de stad? Want zo gaat men het hitte-eiland enkel maar versterken. Intussen zijn de voormalig geroemde "groene vingers" al helemaal verloren: gewoon opgegeven of door de praktijk ondergraven door het volbouwen van de Heizijdse Velden en het binnengebied achter het ziekenhuis Sint-Elisabeth. 
• Wanneer is het voor elke betrokken partij genoeg? Ik dacht dat de bouwshift een laffe versie was van de betonstop. .... maar dat het erop neerkwam om het ongebreideld verder bouwen af te remmen. Op het veld is het tegenovergestelde merkbaar... overal wordt volop bijgebouwd.  Onlangs nog in het nieuws: de CO2 belasting die beton en cement met zich meebrengt: ga eens op Niefhout kijken en bereken de CO2 uitstoot.... Er zullen nog enkele klimaatplannetjes mogen opgesteld worden om dit te compenseren....
  

Retie kapt bomen...

 De gemeente Retie heeft beslist om 22 gezonde inlandse eiken te kappen in de Bosstraat omdat

• bewoners klagen van vallende bladeren en eikels
• sommige bomen met hun wortels de tegels omhoog duwen
• de zonnepanelen niet het optimaal rendement bekomen.

Toch triestig...

• als iedereen eens vijf minuten per week zijn deeltje van de straat opkuist is er niets aan de hand
• een voetpad kan heraangelegd worden...

Toch triestig dat een gemeente zomaar ingaat op zulke klachten van bewoners en niet een stukje aan burgerzin doet.

Volgens prof Muys van de universiteit Leuven is het rendement van een boom (de opbrengst ervan in ecosysteemdiensten voor de mens) recht evenredig met het bladoppervlak van de boom. Dus bomen uitdoen en dit goedpraten door  een aanplant elders is de klok terugdraaien, is zichzelf en anderen een rad voor de ogen draaien.

Maar Retie is niet alleen

• een tiental jaren geleden heeft de stad Turnhout hier in de buurt een monumentale Amerikaanse eik gekapt, voor ongeveer dezelfde redenen... en het was een Amerikaanse
• dezelfde reden die Natuurpunt en Agentschap Natuur en Bos al jaren hanteert om hectaren bomen te rooien... 

Wanneer worden bomen eens gewaardeerd als prachtige, bijna kosteloze instrumenten die ons helpen om de klimaatveranderingen en milieuvervuiling in de hand te houden?  Dingen die we moeten koesteren in plaats van allerlei redenen te zoeken om ze te vernietigen?