De vraag die niemand (durft?) stellen

Begin 2020 waren er bijna 3.3 miljoen woningen in Vlaanderen; dat is 19% meer dan in januari 2001. In de Kempen is de stijging groter dan gemiddeld. In Geel en Hoogstraten bedraagt de stijging 37%, Lier kent een stijging met 20.5%, Mechelen 12.6% en Antwerpen 11.4%. Turnhout kent een stijging met 20.3% van 18497 naar 22 252 woningen. 

De redenen hiervan zijn gekend:

• een overaanbod aan bouwgronden
• een falend beleid ruimtelijke ordening, met reglementen die de gegoeden, degenen die grond bezitten bevoordelen
  
• enkele makelaars die zoveel kapitaal hebben vergaard dat zij de baas zijn in ruimtelijke ordening
  
• enkele steden die absoluut centrumstad willen blijven en dus extra bevolking willen aantrekken
  

De vraag die niemand zich stelt, of niemand zich durft te stellen:

Kan ons ecosysteem deze bouwwoede aan?

en meer specifiek:

Kan men garanderen dat er voldoende water beschikbaar blijft?

Pidpa pompt in Oud-Turnhout 25 000kubieke meter grondwater naar boven vanop 150 meter diepte. 

Maar gaat dit voldoende beschikbaar blijven? Gaat dit voldoende blijven bij aangroeiende bevolkingsaantallen?

Indien niet, zullen de gevolgen catastrofaal zijn:

water gebruikt men 

• om te drinken
  
• om te koken
• om zich te wassen
• en vooral om het toilet door te spoelen

Denk je eens in dat je dit allemaal niet meer kunt... 

Deze vraag heeft gevolgen voor verschillende beleidsdomeinen:

• de bevolkingspolitiek: ontraden van kinderen, intrekken voordelen kinderen
• de migratie: beperk migratie in functie van ecologische draagkracht
  
• de milieuproblematiek en ruimtelijke ordening: stop de bouwwoede, geen aansnijding meer van bouwgronden en zeker niet van woonuitbreidingsgebieden...
  

Enkele dagen na deze post lezen we dat minister Demir 26.9 miljoen euro uittrekt voor strijd tegen de droogte (Laatste Nieuws online, 24 december 2010); oa voor 69 lokale projecten.

• Hopelijk is dit voldoende, in elk geval een start..

Maar mensen blijven blind en egoïstisch:

GVA 5 januari 2021 p 6

• 30% meer mensen willen 50 000 tot 80 000 euro besteden aan een buitenzwembad, de orderboekjes lopen over...
  

 

 

De Aa-vallei: mooie illustratie?

een mooie illustratie van voorgaande post...

Van hetgeen ik hierna ga beweren, kan de helft niet kloppen... Ik heb onvoldoende dossierkennis, weet onvoldoende van de verschillende procedures... ben niet onbevoordeeld.. Misschien, waarschijnlijk, worden mensen niet helemaal fair behandeld, maar dit is hoe het overkomt... dus beschouw het maar als fictie..

De feiten op een rijtje.. 

(GVA 11 december 2020, p 18)

• Projectontwikkelaar Matexi betaalt 7 miljoen euro aan Zorggroep Orion en twee private eigenaars voor de verkoop van hun gronden in de wijk Schorvoort. Een verdere stap in de bouw van driehonderd woningen, ondanks het protest van bewoners. 
• Zorggroep Orion wil hiermee o.a. investeren in zorginfrastructuur, oa in assistentiewoningen in Slim-Turnhout. 
• De stad zelf heeft dit volgens de projectontwikkelaar ingekleurd als woonzone en dus bouwgrond. 

Een aantal bedenkingen

Nu weet ik niet of het gebied op het gewestplan als woongebied of woonuitbreidingsgebied stond ingekleurd; in elk geval heeft de stad het gebied vrijgegeven voor bebouwing. 

Ze heeft er ook alle belang bij: nieuwe inwoners betekent in theorie nieuwe inkomsten en ook een hoger aantal inwoners om als centrumstad in aanmerking te blijven komen, zodat ook deze subsidiepot wordt veilig gesteld.

Een van de eigenaars, zorggroep Orion: ik vraag me af in hoeverre deze gelinkt is aan de stad... Dus ook hier heeft de stad misschien belangen... 

De zones in gewestplannen en eventueel Ruimtelijke Uitvoerings Plannen worden steeds ruim ingekleurd en maken slechts een beweging in één richting mogelijk: naar meer bebouwing. 

Vlaanderen mag dan stoere taal spreken met het stoppen van bebouwing in watergevaarlijke gebieden, het ontzien van onze beekvalleien, het stoppen van de verharding enz... je ziet wel wat er in praktijk gebeurt.

De enigen die voldoende kapitaal hebben om zo'n project aan te pakken zijn de projectontwikkelaars. Zij hebben door vorige projecten zoveel kapitaal geaccumuleerd dat ze "untouchable" geworden zijn.  Orion gemeend of sarcastisch (er staan geen emoticons bij): 'Als iemand ons had betaald om er een natuurgebied van te maken, hadden we dat ook graag gedaan'. Terwijl men duidelijk weet dat zowel de planning, de regelgeving als de financiën dat niet toelaten, of ten minste in de praktijk onmogelijk maken. 

Nog enkele maanden geleden contacteerde ik bevoegde schepen over dit dossier: geen nood, er is nog geen overeenkomst... Nu is deze er dus wel... en men stevent gewoon af op het volbouwen van het gebied. De actievoerders kunnen op hun kop gaan staan, verder dan de toegeving van hier en daar een boompje of een haagje meer zullen ze niet bekomen. En zo zijn zij gesust?

Natuurpunt schaart zich achter de actievoerders om het groen in de vallei te behouden; Ook heeft men actie gevoerd voor het behoud van het groen in hun eigen achtertuin. Een tijdje geleden is er een actiegroep "Groen in de stad" opgericht in de schoot van Natuurpunt. Veel verder dan het aanleggen van voedseltuintjes van enkele vierkante meter aan de Warande en in de Natuurpunttuin is men niet gekomen. Cleane, mooie, a-politieke actietjes. Politiek interesseert onze leden niet, is het antwoord, terwijl dat dit toch niet helemaal zo duidelijk is.  Maar ja... blijf maar goede vriendjes met de politiek, dan valt er nog iets meer te rapen voor de natuurgebieden buiten de kern...

De balans

• de winnaars
  
• Orion
• en de andere grondbezitters
  
• de stad Turnhout
• de verliezers
• de natuur.... zoals altijd
  

Het voorlopig vervolg

GVA15 december 2020 p 13

Het actiecomité wil zelf de Aa-vallei kopen, met hulp van Natuurpunt, kabinet Demir... Europa.  Ze zijn teleurgesteld in het Turnhouts stadsbestuur omdat het de groep had aangeraden voorlopig af te wachten, maar intussen is de verkoop al bijna rond... Ook typisch, het ongewisse laten van betrokkenen, zodat intussen de zaakjes kunnen geregeld worden. 

Een antwoord op mijn mail naar het kabinet: 5 hectare langs de Aa is bouwvrij gehouden... naast het behoud van natuur, klimaat en biodiversiteit hebben we ook de taak om voor voldoende bouwgelegenheid te voorzien. De rest in overeenstemming met het GRUP dat de stad heeft opgemaakt.

Een voorspelling

Matexi koopt de bouwgrond, past hier en daar nog wat aan de plannen aan (een boompje of een haagje meer) en de zaken gaan gewoon hun gang... zoals altijd.  Zij hebben het kapitaal  en de wetgeving en de politiek achter zich...

Betonstop

 

Betonstop

Christof Willockx, Gazet van Antwerpen 10 december 2020, p 11

De Vlaamse regeringspartijen hebben een akkoord bereikt over de zgn betonstop. 

• bouwgronden in woongebieden zijn steeds bebouwbaar.
• 12 000 hectare woonuitbreidingsgebied in Vlaanderen, waarvan 2000 hectare in provincie Antwerpen: mogelijkheid ooit bouwgrond van te maken
• kan nog altijd via Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) van gemeente of vrijgavebesluit: dus debat en openbaar onderzoek nodig
• als woonuitbreidingsgebied omgezet wordt in open ruimte kan dit veel geld kosten: waardeverlies wordt totaal vergoed; tot 2040 door gemeenten, daarna door Vlaamse Overheid na opmaken Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan

Heel erg genereus....

voor degenen die gronden hebben liggen in woonuitbreidingsgebieden. Ze krijgen de volle pot betaald, en dit voor grond die eigenlijk geen bouwgrond is; die eventueel bouwgrond zou kunnen geworden zijn mocht er behoefte aan zijn... Deze behoefte is er niet, toch worden ze vergoed... 

Met welke centjes? 

De Vlaamse Overheid heeft tientallen jaren de gemeenten op droog zaad gezet, de financiële ruimte die de gemeente hebben is amper voldoende om hier en daar een kaveltje te kopen, zeker niet om het grondbeleid te sturen. Dit grondbeleid is in handen van projectontwikkelaars... met hun enorme hoeveelheid geaccumuleerd kapitaal. 

Geen oplossing voor steden 

De steden blijven in de kou staan. Ze hebben geen andere keuze dan alles te laten volbouwen: ze hebben niet de middelen om dit tegen te houden, nog de financiën om, als ze al zouden willen, stukken groen te behouden binnen hun kernen. Terwijl dit nu juist essentieel is in de strijd tegen de klimaatopwarming: onze steden zijn hitte-eilanden. Om dit te temperen zijn voldoende groene plekken nodig, ook binnen de stad, zeker binnen de stad. Deze plannen van het Vlaams bestuur bieden daar geen oplossingen voor, integendeel...

 

Aanbod bouwgronden

Aanbod bouwgronden

Christoph Meeussen, Gazet van Antwerpen 9 december 2020, p 5

Er is nog 5 700 hectare bouwgrond beschikbaar in de provincie Antwerpen; in heel Vlaanderen nog 21 706 hectare. Daarnaast is er nog 6361 hectare vrije grond als niet aangesneden bouwgrond in woonuitbreidingsgebied, waarvan 2074 hectare in de provincie Antwerpen. 

Verstedelijkt... nog meer verstedelijking

Als verklaring van het grote aandeel van onze provincie wordt gegeven: 

• het is meer verstedelijkt
• er is meer aanbod bijgekomen via stedelijke afbakening om in extra woonbehoefte te voorzien
• als je veel gebied hebt met woonbestemming, heb je ook meer aanbod

Hier kan ik niet bij.... men heeft al een overaanbod, via allerlei maatregelen gaat men dit aanbod nog vergroten...  Het gebied is al erg verstedelijkt, dus gaat men nog meer ruimte inpalmen om in woonbehoefte te voorzien.

Aanbod om hogere prijzen te voorkomen?

Volgens van Volcem (Open VLD) is voldoende aanbod belangrijk om hogere prijzen te voorkomen.

Hier vinden de laatste jaren SP-a en Open VLD elkaar: altijd maar meer bouwen mogelijk maken, zogezegd om hogere prijzen tegen te gaan. Heeft u al iets ervan gemerkt? Natuurlijk niet, de prijzen worden gemaakt door de makelaars... en omdat zij een percentage van de verkoop hebben zijn zij gebaat bij hoge prijzen. Bovendien pikken de notarissen nog altijd een aardig graantje mee, dit voor een job die een gemeenteambtenaar evengoed of zelfs beter zou kunnen doen. 

Genoeg, meer .... nog meer 

Tom Coppens, prof UIA: Er is een serieus overaanbod. Veel van de bouwgronden liggen bovendien ver van woonkernen. Als deze bebouwd worden krijgen we nog meer lintbebouwing: meer kosten voor nutsvoorzieningen, meer verplaatsingen, meer verharding...  

Van Volcem: Verdichting kan soelaas bieden: kleinere woningen op een kleinere oppervlakte, ook buien de stad. Maar... ze waarschuwt voor het blindelings schrappen van ruimte want dit zou wonen duurder maken. Wie een eigen woning heeft stelt niet alleen zichzelf, maar ook zijn kinderen en kleinkinderen veilig...

Dit sprookje horen we nu al geruime tijd: een woning is de beste verzekering voor de oude dag. Totdat... het aanbod de vraag overstijgt... en dan krijg je oude woningen niet meer verkocht. Wie is er dan de dupe? Niet de projectontwikkelaars... wel de vele mensen die in het sprookje van Open Vld en Sp-a geloofden... (Voor de zoveelste illustratie: zie Aa-vallei in de volgende post)

 

Honden los of vast?

Agentschap Natuur en Bos gaat meer controles uitoefenen en boetes geven aan eigenaars van loslopende honden. Er komen steeds meer meldingen binnen van loslopende honden. 

Volgens ANB  worden de gevaren van loslopende honden onderschat

• andere honden en kinderen worden aangevallen
• de natuurschade wordt ook onderschat: ze jagen reeën op en verstoren vogels.
• men meldt ook dat een schaap is doodgebeten, en wilde reeën zijn gedood

Maar toch...

• hoeveel honden gaan er achter een ree aan en kunnen deze ook nog echt te pakken krijgen?
• hoeveel accidenten zijn dit op de hoeveel honden die loslopen?

Bovendien: de volgende dag worden de reeën doodgeschoten door jagers en niemand die daarover kraait... en met toestemming van ANB.

Ik geef wel toe dat wandelaars hun verantwoordelijkheid moeten nemen: met de hond naar de hondenschool gaan, zorgen dat ze hun dier kennen en daar de nodige maatregelen tegenover moeten stellen. 

Men moet zich echter ook eens afvragen of de prikkelbaarheid van vele honden niet juist te wijten is aan het steeds aan de leiband moeten lopen, nooit eens de vrijheid mogen proeven... en men met deze algemene maatregelen juist het probleem voor een groot deel creëert in plaats van verhelpt...

Wat schade aan de natuur betreft wordt de impact van honden vele malen overtroffen door katten (zowel in stedelijke biotopen als daarbuiten) en jagers... De schade van deze laatsten: een massa fazanten, ganzen en eenden, weidevogels die je nog maar zelden te zien krijgt zoals de patrijs en de kwartel, de hazen staan in Nederland op de rode lijst, elk jaar een paar honderd reeën waarvan de meeste kalfjes.... dus vanaf nu alle katten en jagers aan de leiband???

Als men alle activiteiten zou verbieden waar af en toe een ongelijk bij gebeurt, dan zou niemand nog in de auto mogen stappen (want er vallen zoveel verkeersdoden), mag niemand meer naar een ziekenhuis (je weet wel: ziekenhuisbacterie, verkeerde behandelingen enz...). 

Vlaanderen telt 6 miljoen 596 duizend inwoners en 1 494 494 geregistreerde honden. Turnhout tel 9276 geregistreerde honden. Van de honden is 60% te dik. Niet verwonderlijk mits ze alleen maar achter hun baasjes kunnen/mogen aansjokken.  Maar met hun welzijn wordt weinig rekening gehouden: eens even los kunnen hollen, naast de fiets meelopen... het zit er in ons gereglementeerd landje voor hun niet in.