zondag 13 juli 2014

Open ruimte? Volbouwen maar




Niet alleen in de stadskern wordt elk stukje volgebouwd, ook de open ruimte wordt niet ontzien in Turnhout. Jarenlang was het behoud van de open ruimte een aandachtspunt in de programma’s van de politieke partijen. Onder het mom van betaalbaar wonen zijn ze allemaal het geweer van schouder veranderd. Degenen die ervan geprofiteerd hebben, zijn de bouwnijverheid, de grondeigenaren, de bouwpromotoren.  

Door het “ontginnen” of “het in gebruik stellen” van de woonuitbreidingsgebieden over het kanaal breidt men de bebouwde oppervlakte van Turnhout in één keer met 1/5 uit. Een enorme oppervlakte aan landbouwgrond wordt ingepalmd voor woningen.  Als men even de weekbladen De Zondag, Passe Partout en Streekkrant openslaat dan kan men zien welk aanbod aan kavels en woningen er nog is in de regio. Het gevaar bestaat dat men een overaanbod gaat creëren en bestaande woningen niet meer kwijtgeraakt. De gronden zijn intussen wel verloren. (foto12 foto12)

Ook de Melkhoek (foto7)was nog een stukje landbouwgrond aan de kant van het centrum.  Het is verkaveld.
Aan de overkant wordt er verder aan de open ruimte geknabbeld door het verder ontwikkelen van het industriegebied. 

Ook de industrie laat zich gelden. Aan de baan naar Tielen heeft het stadsbestuur gezorgd voor een nieuw industriepark Veedijk.(foto59  foto59) Ook hier gaat een grote oppervlakte (50 hectare) aan landbouwgrond en natuur verloren.  Een aantal jaren geleden plantten we er samen met de ouders, een boompje voor ons kleinkind. Maar… volgens de toenmalige burgemeester zou het 1200 nieuwe arbeidsplaatsen opleveren. Eerst zien en dan geloven… 

De vroegere Frac aan de Slachthuisstraat, is opgedeeld in recreatiegebied en KMO-zone (foto56).  Ook dit stukje groen aan de kant van Turnhout is aan het verdwijnen. Bomen worden gerooid, terreinen opgehoogd… op termijn zal enkel Kruisberg (foto57) als symbolisch heuveltje overblijven? De compensatie met bos op een andere plek is enkel een pleister op de wonde; de ene boom is de andere niet, de ene plaats is de andere niet, levensgemeenschappen worden vernietigd.

Als de plannen doorgaan voor het stedelijk plateau aan het stadspark, dan vraag ik me af of we er wel op vooruitgaan. Aan het stadspark heeft men nu  op een knappe manier een sprong gemaakt van de bomen en bos in het stadspark, over de ring naar de parking (foto54 foto69). Toch eigenaardig dat men miljoenen wil investeren om daar waar nu een weg is, terug groenvoorziening te maken. Een rare gedachtesprong vind ik. Wat gaat er komen? Ik vrees dat het bos eraan moet geloven, dat het groen vervangen wordt door een grasperkje op een immense heuvel en dat er aan de kant weer plaats wordt gemaakt voor hoogbouw. Daar waar men nu een mooie overgang heeft, komt er steriel groen en een aantal torens in de plaats. En dit verkocht met een groen laagje vernis. Achter de vijver komt een speelheuvel, om het avontuurlijke buitenspelen zogezegd te promoten. Hiervoor zou (als ik het goed kan situeren) een stuk bos kunnen verdwijnen. Waarom moet dit juist hier ingeplant worden en kan dit niet op de weide aan het hertenpark of geïntegreerd worden aan de speeltuin?  
Aan de Speelkaartenstraat (foto79) liggen nog enkele weiden,  waar enkele paarden een rustig onderkomen hebben. . Maar ook daar wordt een verkaveling gepland...

Op de ecologische waarderingskaart van Vlaanderen stonden er twee plekjes binnen de “denkbeeldige” ring in Turnhout aangeduid als waardevol: het bos waar het knuppelpad werd aangelegd aan het kanaal tussen Oude en Nieuwe Kaai (foto85) en aan de nieuwe kaai een stukje aan de andere kant van de kom (foto44). Het struweel met het knuppelpad wordt stilaan verder ingesloten: de voetgangersbrug en de nieuwe appartementen op het braakliggend stuk aan het woonzorgcentrum (foto86) . Aan het struweel aan  de Nieuwe Kaaistaat al geruime tijd een bouwaanvraag voor nieuwe appartementen. Wonen in het groen… dat er ooit is geweest, maar binnenkort niet meer.


De Vlaamse regering heeft twee economen een model laten ontwikkelen om de economische waarde te bepalen van natuur. Het voordeel van het project is dat twee mensen een aantal jaren aan het werk zijn geweest en men weer een mooi projectje kan voorleggen. Het model ligt echter in een diepe schuif ergens ver weg gestopt. Het zal nooit gebruikt worden (of de parameters worden aangepast), want op wetenschappelijke gronden kost het rooien van een bos een serieuze cent.

Alle mooie plekjes weg




Turnhout wordt volledig volgebouwd. Als er ergens nog een plaatsje vrij is springen projectontwikkelaars erop en verschijnen er woningen en appartementen. Natuurlijk dient een stad om in te wonen. Toch zou men oog moeten hebben voor een voldoende aanbod aan groen. En niet alleen enkele boompjes langs de weg, maar groen waar insecten, vogels en vlinders kunnen leven. Zulk’n groen draagt bij tot de leefbaarheid van de stad.

In de Driezenstraat, het “Bescheten straatje”, werden er recent drie woningen gebouwd, twee hoogstambomen moesten verdwijnen. (foto39)   Hiermee worden de laatste restanten van de hoven waaruit de Turnhoutenaars de Oostenrijkers aanvielen in de slag van Turnhout aangetast. Een prachtig stukje groen in de stad verdwijnt.

Eén van de zeven verhalen waar Turnhout 2012 werd om gebouwd was de band met Pater De Smet, die een vredespijp in Turnhout zou gebracht hebben en evt. ook de sequoia. Deze boom kan men terugvinden aan de Warande en zou stammen uit de tweede helft van de negentiende eeuw. De boom staat er wat troosteloos bij en schuurt bijna tegen de recente uitbreiding van de gebouwen (foto37); de bodem werd eerst leeggezogen en dan verhard; zijn wortels krijgen iets meer dan twee vierkante meter adem. Hoelang zal deze machtige boom nog weerstand bieden?

In de Vredestraat wordt het domein richting parking Patersstraat volgebouwd  (foto99 foto99 )...

In de Patriottenstraat wordt de akker ontgonnen tot woongebied met park (foto55). Hoeveel park?
(juni 2014 Rondom: 100m op 50 m) In de Koningin Astridlaan op het vroegere CDO worden woningen e.a. ingeplant.  Hiervoor moeten verschillende hoogstammen, o.a. prachtige rode beuken, wijken. (foto17 foto17)
Zo wordt elk groen zorgvuldig de kop omgewrongen. Zelfs als diensten zich willen inspannen om het groen te behouden, dan staan ze machteloos. De wetgeving bevordert het bouwen… want dit brengt geld op. Makelaars en projectontwikkelaars hebben zoveel kapitaal vergaard dat zij het voor het zeggen hebben.
We hebben dringend nood aan een beleid en een wetgeving die zorgen dat waardevolle groene stukken in de stad kunnen beschermd worden. Bijv. een verbod op het kappen van hoogstambomen, het opleggen van beperkingen bij bouwen bijv. het niet uitbreiden van het bouwvolume, het vrijwaren van natuurelementen… anders wordt onze stad een stenen woestijn…. voor zover ze dit al niet is.

Toponiemen of grafteksten




Vaak verwijzen toponiemen of plaatsnamen naar zaken die er eens zijn geweest en die er niet meer zijn. In de huidige tijden worden plaatsnamen gegeven van datgene wat het aangekondigde project voor eens en altijd doet verdwijnen. De Heizijdse velden verdwijnen om plaats te maken voor nieuwbouwwijken. De prachtige open ruimte wordt ingenomen, maar men laat het verleden nog verder leven in de naamgeving. Hier fungeert het toponiem als graftekst.

Beleidsmakers gebruiken plaatsnamen ook als propagandamiddel. Projectontwikkelaars zijn extra spitsvondig als het op naamgeving op aankomt. Voor het parkgedeelte in hun nieuwe plannen aan het stadspark hanteren zij de naam “Central Park”, verwijzend naar het grote park in New York. Nu: centraal gelegen is ons stadspark helemaal niet, of is dit de aankondiging van nog een grote stadsuitbreiding?
In het videofilmpje  waarin de plannen worden voorgesteld zegt men dat men dat het studiebureau van het stadsbestuur de opdracht heeft gekregen om te zorgen voor “groene vingers” in het project. Het enige stuk groen dat er nog in de omgeving ligt is een groen plein tussen Patriottenstraat en Kruisbergstraat  (foto55). Als men dit stuk van verkaveling en versnippering kan redden dan is dit een verdienste, maar ik twijfel eraan. Dus waarschijnlijk is dit het zoveelste stukje propaganda… Intussen wordt dit stukje ook "ontgonnen": het wordt een "wonen in het park" project: 200 wooneenheden, gecombineerd met een park, en het terug oproepen van de Kasteelloop. Even zien hoe het gerealiseerd zal worden; hoeveel park er zal komen....
Turnhout heeft de kansen laten liggen om niet één centraal park, maar verschillende groene kernen in de stad te creëren. De laatste decennia zijn de verschillende industrieën uit Turnhout verdwenen en hebben in de rand de open ruimte met industrieterreinen ingepalmd. Vooral grafische en staalfabrieken zijn zo naar de rand verhuisd en lieten open vlaktes in de stadskern achter. Allemaal zijn deze opgevuld door woonprojecten, vaak door projectontwikkelaars.  Als men van enkele van deze ruimtes groene ruimten had gemaakt, dan hadden we een andere stad gehad. Nu moet men het groen in de stadskern met een vergrootglas gaan zoeken. Zoals aan de Jacobsmarkt: in de plannen werd het voorgesteld als een groen pleintje, in werkelijkheid staat er nog één boompje. Wie gaat er nu verpozen op een plek waar je letterlijk wordt ingesloten door vier-verdiepingen-hoge gebouwen die lijken op je neer te vallen? (foto112)
Waar een metropool als New York er wel in slaagt om een oppervlakte van 341 hectare groen te behouden in zijn kern, heeft Turnhout hier helemaal geen oog voor. De naam wordt hier gebruikt om een beleid te suggereren dat er niet is, het is propaganda.

Nog bouwgrond genoeg voor de komende 20 jaar




  • donderdag 29 maart 2012, 04u17
  • Bron: Belga/DM
  • Auteur: dgs
Vlaanderen telt 247.553 beschikbare bouwgronden, zo blijkt uit het geactualiseerde Register Onbebouwde Percelen. Daarmee kan zeker tot 2030 voldaan worden aan de noden, aldus De Morgen donderdag.
De provincie Oost-Vlaanderen beschikt over de meeste 'braakliggende' bouwgronden. Wie er een huis wil bouwen, kan er kiezen tussen 59.830 percelen. Dat zijn er zo'n 3.000 meer dan de provincie Antwerpen (56.727). West-Vlaanderen beschikt over het kleinste aantal bouwgronden: 29.710.
De cijfers komen uit het Register Onbebouwde Percelen, dat werd geactualiseerd door het kabinet van minister van Ruimtelijke Ordening Philippe Muyters (N-VA). Ze werden vrijgegeven op vraag van Vlaams Parlementslid Liesbeth Homans (N-VA). Aangezien 66 van de 308 Vlaamse gemeenten nog altijd geen register bijhouden, ligt het echte cijfer nog hoger.
'Tot 2025 zitten we goed'
De cijfers tonen aan dat er minstens tot 2025 kan voldaan worden aan de noden van de Vlaamse kandidaat-bouwers. 'Tot 2025, 2030 zitten we goed', zegt professor Georges Allaert van de UGent.
Tussen de prijs per vierkante meter en het aantal beschikbare bouwgronden in een regio is geen verband te vinden

Streekkrant editie Kempen woensdag 16 juli 2014 p 22
 http://makr.roularta.be/3DI/DSDW/index.jsp?editie=131   
Hier lezen we heel andere cijfers, gebracht door Robert de Muelanere, gedelegeerd bestuurder confederatie bouw. 
  • België zal tegen 2060 1.4 miljoen meer inwoners en 1 miljoen meer gezinnen tellen
  • met 465 huizen per 1000 inwoners zitten we onder het Europees gemiddelde
  • maatregelen: meer bouwgronden op de markt brengen, woonverdichting toepassen, afbraak-en heropbouw stimuleren, woonuitbreidingsgebieden aansnijden, verbouwen
  • nadruk op kleinere woningeenheden
Toch wel raar...
Men moet zich bij het laatste bericht wel afvragen: van wie komt het? welke belangen verdedigt hij? 
en dan is het hier wel duidelijk: de belangen van de bouwnijverheid... enkele cijfers uit de mouw schudden zodat de beleidsmakers onder druk worden gezet om maatregelen ten gunste van een ongeremde bouwwoede te nemen.... Deze indruk werd nog versterkt door de cijfers die in dezelfde maand verschenen... zie verder


http://www2.vlaanderen.be/ruimtelijk/onderzoek/papers/Over%20woonaanbod%20woonomgeving%20en%20woonstijlen_pers.pdf

  • er zijn nog 600 000 bouwmogelijkheden beschikbaar zijn in Vlaanderen, dit op basis van 300 000 percelen of 42 000 hectaren
  • de gezinsuitbreiding tussen 2014 - 2030 wordt geschat op 193 000 mensen
als er nog rekening gehouden wordt met 
  • de ongelijke spreiding van het aanbod (in de streken van Turnhout is er nog veel aanbod)
  • het niet aangewezen zijn om elk perceel te bebouwen
  • niet alles te koop staat
  • het beter en slimmer omgaan met de beschikbare ruimte
is toch de conclusie  dat er op middellange termijn voldoende aanbod is voor woningbouw

Maar dat we Vlaanderen zo aan het volbouwen zijn, dat er geen ruimte meer is voor andere zaken...

maandag 28 juli 2014
http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=dmf20140727_01194071
lezen we dat
  • elke dag 6 hectaren open ruimte (6 voetbalvelden) bebouwd worden
  • in 1985 11.6% van de oppervlakte was bebouwd, in 2013  was dit al 18.7%
  • als we zo doorgaan zal er onvoldoende plaats overblijven voor landbouw, natuur of projecten van maatschappelijk belang (Tom Coppens, prof UA)

dinsdag 29 juli 2014 gaf GVA de situatie voor de Kempen weer (p.17)





onder de titel "Groene" Kempen raken vol... (Hans Otten, Guy van Nieuwenhuysen)



Turnhout wil een woonstad zijn die jonge gezinnen aantrekt. Daarvoor zijn nieuwe woonwijken ontwikkeld en staan nog enkele grote projecten op stapel. 
Astrid Wittebolle (Groen), schepen van ruimtelijke ordening:
  • Die gebieden zijn door de Vlaamse overheid aangeduid als woongebied in het structuurplan
  • Als we die hadden moeten vrijwaren had Vlaanderen dat niet mogen doen; ruimtelijke ordening wordt grotendeels door Vlaanderen vastgelegd
  • Bovendien is Turnhout heel zuinig omgesprongen met die woonuitbreidingsgebieden (bijv Bruyne Strijd)
lees:
  • We halen hier een paraplu boven
  • We hebben de laatste jaren de gronden die jarenlang zijn gevrijwaard, mee aangesneden.
mevr. Wittebolle:
  • Ontwikkelaars en bouwpromotoren bekijken wat de markt vraagt  (meer eenoudergezinnen en ouderen)
  • Als stad proberen we openbaar groen in te plannen en duurzaamheid te bevorderen, maar je kan ontwikkelaars niet tegenhouden om te ondernemen
lees:
  • Ontwikkelaars en bouwpromotoren bepalen de ruimtelijke ordening in Vlaanderen.
 mevr. Wittebolle:
  • Als we jonge gezinnen willen aantrekken, moeten we wel de nodige ruimte kunnen aanbieden...
lees:
  • We willen kost wat kost centrumstad blijven, dan krijgen we extra centjes van de overheid (en extra dienstverlening voor de bevolking..
mevr. Wittebolle:
  • Turnhout speelt ook maximaal in op inbreidingsprojecten
lees:
  • Dus niet alleen de gronden die nog beschikbaar buiten het centrum (zie hierboven de woonuitbreidingsgebieden die aangesneden worden) maar ook alle plaatsjes in de kern worden volgebouwd.. (onder het mom van de zogenaamde inbreiding). 
En dan in de leader van het artikel durven zeggen dat de stad vindt dat men zuinig omspringt met de beschikbare grond....