Turnhout gemonitored

Turnhout  is 1 van de 11 Vlaamse centrumsteden, naast de twee grootsteden Antwerpen en Gent. Dit betekent dat om de drie jaar de toestand van de stad wordt bevraagd aan de hand van een heel aantal indicatoren.... de stad wordt in zijn blootje gezegd, doorgelicht tot op het bot.

In maart 2015 kwam de stadsmonitor 2014 uit. (bron)

De keuze van de indicatoren die aan bod komen, is subjectief. 
We halen er enkele passages en cijfers uit die te maken hebben met milieu en ruimtegebruik... en focussen ons ook op deze aspecten waar Turnhout een opvallende of afwijkende positie inneemt ten aanzien van het gemiddelde...

Stilaan dringt het besef door dat steden meer moeten zijn dan een opeenstapeling van stenen. Enkele passages uit de stadsmonitor die dit illustreren...

p16-17

In het domein ‘Natuur en milieu’ wordt gesteld dat  groene en blauwe netwerken zodanig ingericht worden dat ecosysteemdiensten optimaal geleverd  kunnen worden. De stad is klimaatneutraal en –robuust, het groen in de stad is aangepast aan de behoeften van verschillende groepen, waaronder kinderen en jongeren en er is een goede balans op

het gebied van ruimtegebruik van het stedelijk groen. De milieudienstverlening dient aandacht te besteden aan nieuwe thema’s zoals luchtvervuiling, in het bijzonder voor kwetsbare groepen zoals kinderen en ouderen. Tenslotte gaat aandacht naar de ecologische voetafdruk, met name het beperken van de  in- en uitstromen in de stad, het stimuleren van het delen via initiatieven zoals cohousing, fietsdelen,.. en het stimuleren van het ecologisch bewustzijn en het ecologisch handelen bij bezoekers en inwoners

p17

Het domein ‘Wonen’ is verruimd tot ‘Wonen en  woonomgeving’ om het belang van de inrichting van de woonomgeving en de impact dat dit heeft  op ontmoeting toe te voegen aan de visie van de Stadsmonitor. Vanuit dit perspectief wordt ingegaan op bespeelbare en beleefbare straten en pleinen, voldoende en kwaliteitsvolle speel- en buurtvoorzieningen en op het voorzien van ontmoetingsmogelijkheden bij de (her)inrichting van straten en woningen. Tenslotte komen het stimuleren van milieuvriendelijk handelen in en rond de woning en de nabijheid van groen binnen een aanvaardbare afstand van de woning aan bod.

En dan de toestand van Turnhout, vaak in vergelijking met (gem= gemiddelde van de 13 bevraagde steden)

p47

In 2013 stonden 15% van de winkelpanden leeg, dit is 9,4% van de winkeloppervlakte.

p64

Aandeel (%) inwoners (totale bevolking) en kinderen  (0-11 jaar) dat woont binnen 400m loopafstand van speelruimte. Speelruimte staat voor alle publiek toegankelijke open ruimtes die door de stad worden onderhouden en waar een speel- of sporttoestel is opgesteld. 

De speelruimte in de wijk zegt vooral iets over de kwaliteit van de dagelijkse woon- en leefomgeving in de stad. In een leefbare en duurzame stad wordt deze woon- en leefomgeving uitgebouwd rekening houdende met de behoeften van wijkbewoners en wijkgebruikers. De verschillende voorzieningen in de wijk (op vlak van speelruimte) vervullen verschillende belangrijke functies in de stad:

1) ze dragen bij aan de kwaliteit van de woon- en leefomgeving,

2) ze bevorderen de sociale verwevenheid in de wijk, waardoor de deelname aan het maatschappelijk leven van alle wijkbewoners mogelijk wordt versterkt

3) ze bevorderen de verwevenheid van functies in  de buurt

Alle speelruimte wordt geïnventariseerd door de steden zelf. De stad selecteert hierbij alle terreinen die door hen worden onderhouden en die aan twee criteria voldoen: de speelplek is voor iedereen toegankelijk en er is een inrichting of meubilair voor sport (een schommel, een zandbak, een basketring, een voetbaldoel, ...)

In 2014 had 80.4% van de inwoners van Turnhout en 83.2% van de kinderen toegang tot een speelplein in de buurt. In 2011 was dit nog 68.3%. Dit is veruit het hoogste percentage, na Antwerpen. 

Toch blijft het bezoek aan een speeltuin of speelplein aan de lage kant: 44,7% (49,5% gem)

48,6% is tevreden over de mogelijkheid om veilig te kunnen spelen (48% gem)

p68

Aandeel (%) jongeren (12-18 jaar) dat woont binnen 1.000m loopafstand van open jeugdruimte. Open jeugdruimte staat voor alle publiek toegankelijke open ruimtes met jeugd-, sport-, of recreatiefaciliteiten voor jongeren (sport- en recreatiefaciliteitenop buurtgroen, speelruimte, open terrein aan jeugdinfrastructuur, skateterrein, ed.). Exclusieve terreinen voor sport worden hier niet bij verrekend.

De open jeugdruimte in de wijk zegt vooral iets over de kwaliteit van de dagelijkse woon- en leefomgeving in de stad. In een leefbare en duurzame stad wordt deze woon- en leefomgeving uitgebouwd rekening houdende met de behoeften van wijkbewoners en wijkgebruikers. De verschillende voorzieningen in de wijk, op het vlak van jeugdruimte, vervullen verschillende belangrijke functies in de stad:

1) ze dragen bij aan de kwaliteit van de woon- en leefomgeving,

2) ze bevorderen de sociale verwevenheid in de wijk, waardoor de deelname aan het maatschappelijk leven van alle wijkbewoners mogelijk wordt versterkt

3) ze bevorderen de verwevenheid van functies in de buurt.

In Turnhout, Gent, Mechelen en Hasselt is dit aandeel zeer groot  (>90%). In Oostende (13,9%) en Aalst (26,2%) ligt het aandeel een pak lager. In de overige centrumsteden schommelt het aandeel tussen 75% en 87%.

p85

Tevredenheid over aanbod activiteiten voor ouderen in de buurt: 2011 55,9%; in 2014 41,9% (gem 56.2%).

p87

Fierheid over de eigen stad

Turnhout 2011 39.9% (gem 68.8%); in 2014 49.0% (gem 74.5%); 1/5 helemaal oneens (dus niet fier) 

Er is dus verbetering, maar Turnhoutenaars blijven echt slecht scoren in vergelijking met de inwoners van de andere centrumsteden. 

p135

De 83.9% van de bedrijventerreinen in Turnhout zijn bezet (gem 81.3%).

p169

In 2011 voelde 6.8% van de inwoners van Turnhout zich onveilig in de buurt (gem 7,4); in 2014  is dit geklommen tot 8.1% (gem 7.0%)

In 2011 voelde 19.6% van de inwoners van Turnhout zich onveilig in de stad (gem 12.6); in   2014 is dit geklommen tot 23.9%  (gem 13.5%)

Dit is het hoogste cijfer van de bevraagde steden.

In  2011 mijdt 8.0% van de inwoners van Turnhout sommige situaties of plaatsen in de buurt  (gem 9.5%); in 2014 was dit opgelopen tot 10.1% (gem 8.7%)

In 2011 mijdt 19.1% van de inwoners van Turnhout sommige situaties of plaatsen in de stad  (gem 16.5%); in 2014 doet 27.8% dit (gem 16.9%)

p 185 milieuhinder in %

geurhinder      2011    6.1% (gem 9.9%)              2014    6.4 (gem 9.4%)

hondenpoep               32.9%(gem 27.8%)                     28.9 (gem 22.9%)

lichthinder                                                                        4.7 (gem 6.2%)                        

trillingen                                                                         11.7 (gem 14.4%)

ongedierte                                                                     13.3 (gem 15.0%)

zwerfvuil                                                                        41.4 (gem 36.0%)

sluikstort                                                                        25.1 (gem 22.7%)

p190

Het absolute migratiesaldo is de som van de binnenlandse inwijking, de buitenlandse inwijking, de  herinschrijving (na schrapping) en verandering van register; verminderd met de som van de binnenlandse uitwijking, de buitenlandse uitwijking, de schrapping (vertrek door het gemeentebestuur vastgesteld, maar door de persoon niet aangegeven). Het migratiesaldo is het absolute migratiesaldo gedeeld door het aantal inwoners, en vermenigvuldigd met 1.000. De migratiecijfers zijn driejaarlijkse gemiddelden.

Sinds 1998 is de trend in de meeste centrumsteden positief door migratie. De meeste centrumsteden winnen aan aantrekkingskracht, zij het voornamelijk door een groter aantal inwijkingen vanuit het buitenland.

Voor Turnhout bedraagt het migratiesaldo voor de periode 2008-2010 7.2 per 1000 inwoners (gem 7.5); voor de periode 2011-2013 bedraagt dit 5.8 per 1000 inwoners (gem 4.2).

p203

vastgoedprijzen in euro

Voor een flat betaalde je in 2008 gemiddeld 162 301euro in Turnhout (gem 176 227 euro); in 2013 184 423 euro (gem 191 172 euro).

Voor een woonhuis 176 227 euro in 2008 (gem 187 067 euro) en 190 306 euro in 2013 (gem 224 235 euro).

p209

Turnhout had in 2012 6.9 sociale woningen per 100 huishoudens (gem 8.4); in 2014 waren dit er 7.1 (gem 8.6. Dit gemiddelde werd wel opgekrikt door de cijfers van 12.3 Gent, 12.7 Genk, 9.6 Antwerpen)

p212-213

Het aantal nieuwbouwwoningen per hectare nieuwe perceelsoppervlakte woongebied.

Het aantal nieuwe woningen staat voor het aantal nieuwe woningen waarvoor een bouwvergunning werd toegekend in drie opeenvolgende jaren. De nieuwe perceelsoppervlakte woongebied is de aangroei (in dezelfde drie jaar) van de totale perceelsoppervlakte die ingenomen wordt door  appartementen, (woon)buildings, huizen en eventuele hoeves in de stad.

De woningdichtheid bij nieuwbouw is relevant voor het zorgvuldige ruimtegebruik voor wonen in de stedelijke omgeving. De beperkte beschikbare ruimte dient zorgvuldig gebruikt te worden met het oog op een gedifferentieerde dichtheid van het stedelijk wonen. Een hoge woningdichtheid wijst op veel nieuwbouw zonder grote uitbreiding van het woonareaal (intensief ruimtegebruik); een lage score wijst op een grote uitbreiding van het woonareaal zonder dat er veel nieuwbouwwoningen bijkomen (extensief ruimtegebruik).

nieuwbouwwoningen per ha nieuwe perceelsoppervlakte woonareaal

Turnhout telde in de periode 2008-2010 74 nieuwbouwwoningen per hectare (dit was na Oostende het hoogste cijfer)  (gem 40); in de periode 2011-2013 telde Turnhout 35 nieuwbouwwoningen per hectare (gem 40).

De dichtheid ligt hoger in Antwerpen, Gent, Roeselare maar vooral ook in Oostende.

p217

tevredenheid over de buurt

In 2011 was 75.4% tevreden over de buurt in de stad Turnhout (gem 76.5%); in 2014 was 70.7% van de Turnhoutenaars tevreden over zijn buurt (gem 75.5%).

p219

De tevredenheid over uitstraling gebouwen in de buurt:

in 2011 56.6% tevreden (gem 65.2%); in 2014 54.1% tevreden (gem 62.3%).

In Brugge zijn de inwoners het meest tevreden 80.9%, in Hasselt 71.5% en in Genk 68.7%; Turnhout 54.1%, in Antwerpen 54.8% en in Aalst 59.3%.

Ontevreden over de uitstraling zijn in Antwerpen 19.4% van de inwoners en in Turnhout 18.1%. Het gemiddelde schommelt van de ontevredenen schommelt tussen 10-20%.

p220-221

Tevredenheid over uitstraling van straten, pleinen, parken, monumenten en gebouwen in de stad:

(1) De straten en pleinen in de stad zijn mooi aangelegd;

(2) De parken in de stad zijn over het algemeen mooi aangelegd

(3) De monumenten, historische gevels en gebouwen geven de binnenstad een mooie

uitstraling

De architecturale uitstraling van de stad bepaalt mee de kwaliteit van de woonomgeving en de culturele identiteit van de stad. Een hoge tevredenheid over de uitstraling van straten, pleinen, parken, monumenten en gebouwen schept verbondenheid bij bewoners en is een bron van aantrekkingskracht voor stadsbezoekers en –gebruikers.

In 2008 was 38.3% hierover tevreden (gem 58.4%); in  2011 was dit teruggelopen tot 25.9% tevreden Turnhoutenaars (gem 57.9%) en in 2014 zijn de tevredenen toch gestegen tot 32.8 % (gem 54.3). De percentage inwoners dat tevreden is over dit aspect is het laagste van alle bevraagde steden; het tweede laagste scoort Roeselare met 43.9% tevredenheid; het hoogst scoort Brugge met 75.6% tevreden inwoners.

p222-223

tevredenheid over de stad

De tevredenheid van inwoners over hun stad zegt veel over hoe zij de kwaliteit van hun ruime woonomgeving zien. (On)Tevredenheid kan verband houden met heel diverse factoren zoals de voorzieningen, het sociaal contact, het onderhoud, de overlast, de veiligheid, de uitstraling van de stad, de culturele rijkdom, enz. De oorzaken die de score van deze indicator beïnvloeden zijn zowel van economische, sociale, fysiek-ecologische als van institutionele aard.

In Turnhout is de groep inwoners die ontevreden is over de stad het grootst (18,4%), net als de groep die noch tevreden, noch ontevreden (25%) is. In Brugge, Leuven en Hasselt is de groep met ontevreden inwoners het kleinst (<7%)

De cijfers voor Turnhout: 2008 72.2% tevreden over de stad (gem 76.4%);  2011 58.3% tevreden (gem 76.5%) en in 2014 56.0% (gem 75.5%)

p254-255

tevredenheid staat wegen, fiets en voetpaden

In Turnhout zijn 22.6% van de inwoners tevreden over de wegen (gem 37.9%); in 2014 is nog 27.7% tevreden (gem 43.9%).

De tevredenheid over de voet- en fietspaden stijgt licht van 22.1% in 2011 (gem 40.7%) tot 25.7 % in 2014 (gem 41.3%)

De inwoners van Turnhout zijn het meest ontevreden over dit bevraagde aspect, samen met deze van Aalst.

p 328-329

De bebouwde oppervlakte wordt onderverdeeld in een woonfunctie, een economische functie en een welzijns- en recreatieve functie. De woonfunctie bestaat uit aandeel oppervlakte voor appartementen, buildings, huizen en hoeven en bijgebouwen met inbegrip van serres. De economische functie bestaat uit aandeel oppervlakte voor ambachts- en industriegebouwen, opslagruimten, kantoorgebouwen, en gebouwen met handelsbestemming. De welzijns- en recreatieve functie bestaat uit aandeel oppervlakte voor gebouwen voor sociale zorg en ziekenzorg, gebouwen voor onderwijs, onderzoek en cultuur, gebouwen voor eredienst en gebouwen voor recreatie en sport. In de noemer staat de totale oppervlakte bebouwde ruimte in de stad.

De onbebouwde oppervlakte wordt onderverdeeld in recreatieterreinen, tuinen en parken, bossen en boomgaarden en akker- en grasland. In de noemer staat de totale oppervlakte onbebouwde ruimte in de stad.

bebouwde oppervlakte naar functie

woon   2003-2004 54.7(gem 60.1)  2008-2009 56.0 (gem 60.6)  2013-2014 57.4 (gem 61.5)

econ                      29.1 (gem 26.7)                   28.4 (gem 26.2)                     27.2 (gem 25.6)

welz en recrea      13.4 (gem 9.7)                     12.9 (gem 9.8)                       12.7 (gem 9.6)

p330-331

Natuurgebieden met effectief natuurbeheer zijn de erkende en Vlaamse natuur- en bosreservaten, de overige terreinen in beheer door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en militaire domeinen met natuurbeheer. Deze indicator toont de oppervlakte met effectief natuurbeheer zoals omschreven in het MINA-plan 3+. De domeinbossen (openbare bossen, in eigendom van of beheerd door het ANB) maken geen deel uit van deze indicator. De natuurgebieden die worden beheerd door natuurverenigingen maar die niet formeel erkend zijn als natuurreservaat, evenmin.

In een leefbare en duurzame stad is de kwantiteit en kwaliteit van groen en natuur uitgebouwd op maat van alle levende wezens. Het stedelijke groen heeft diverse functies: een ecologische en landschappelijke functie, een recreatieve en educatieve functie, een spel- en ontmoetingsfunctie, een stedenbouwkundige en cultuurhistorische functie, een esthetische en psychologische functie, en een zuiverende en klimaatregulerende functie.

In de meeste steden bestaat de oppervlakte van natuurgebied voornamelijk uit erkend natuurreservaat, gevolgd door natuurdomein. In mindere mate zijn er Vlaamse natuurreservaten, bosreservaten en militaire domeinen met natuurbeheer. Enkel in Turnhout is het aandeel in de oppervlakte van bosreservaten en militaire domeinen met natuurbeheer groter dan in de overige centrumsteden

opp natuurgebieden met effectief natuurbeheer

2011 10.9%  (gem 2.8%) of 612 ha    2013 11.2% (gem 2.8%) of 628ha

Genk 5.1%, Antwerpen 4.6%, Mechelen 5.4%

Turnhout heeft proportioneel het grootste oppervlakte natuurgebied met effectief natuurbeheer.

Van de bos-en natuurgebieden in Turnhout is 54.6% toegankelijk (gem 66.7%).

p334-335

bereikbaar openbaar buurtgroen

Het aandeel (%) van de inwoners dat woont binnen 400 meter loopafstand van openbaar buurtgroen. Openbaar buurtgroen wordt hier gedefinieerd als groen dat een zekere gebruikswaarde heeft, vrij toegankelijk is en minimum 2.000 m2 groot is. Dit betekent dat het overdag op een vrij permanente basis wordt opengesteld voor het publiek, ongeacht

of het nu een private of publieke eigendom is.

Buurtgroen is belangrijk voor een gezonde woon- en leefomgeving: het draagt bij aan de kwaliteit van de woon- en leefomgeving, het is een belangrijke voorziening voor de uitrusting van de buurt, het bevordert de verwevenheid van functies in de buurt en het kan ook recreatief gebruikt worden en ruimte bieden voor sport en spel in de buurt.

In 2011 beschikten 26 339 inwoners of 63.7% van de bevolking over buurtgroen, in 2014 was dit respectievelijk 31 361 inwoners of 73.9%.

Dit is toch eigenaardig.... maar ja, als men de stad uitbreidt in de omgeving van of zelfs ten koste van de natuur dan kan dit misschien nog wel kloppen. Nieuw aangelegd groen in de buurt kan ik nergens thuiswijzen....

p336-337

tevredenheid over aanbod groen in de stad

Wanneer bewoners vinden dat er voldoende groen is in hun buurt, wordt dat als een belangrijke kwaliteit van de woonomgeving gezien. Voldoende en kwalitatief groen dat bereikbaar en toegankelijk is, vervult diverse functies voor de inwoners: van ecologische over recreatieve tot cultuurhistorische, educatieve en zuiverende functies.

Gemiddeld genomen is in de bevraagde steden in 2014 bijna 69% van de inwoners tevreden over het aanbod aan groen in de stad; 23% is zeer tevreden, 45% is eerder tevreden. In Turnhout is 60.4% tevreden.Dit cijfer is het laagste van de bevraagde steden.  

p338-339

groenindruk

Wanneer bewoners vinden dat er voldoende groen is in hun buurt, wordt dat als een belangrijke kwaliteit van de woonomgeving gezien. Voldoende en kwalitatief groen dat bereikbaar en toegankelijk is, vervult diverse functies voor de inwoners: van ecologische over recreatieve tot cultuurhistorische, educatieve en zuiverende functies.

Gemiddeld vinden 7 op de 10 inwoners dat er voldoende groen aanwezig is in de eigen buurt. Tussen de steden onderling bestaan er grote verschillen. In Genk is er de grootste tevredenheid; 86,4% van de inwoners vindt dat er voldoende groen is in hun eigen buurt. Ook in Brugge is meer dan 8 op de 10 inwoners tevreden. In Roeselare, Antwerpen en Turnhout is men het minst tevreden over de hoeveelheid groen in de buurt.

voldoende groen in de buurt.

In 2008 vonden 68.4% van de Turnhoutenaars dat ze voldoende groen hadden in de buurt  (gem 69.6), in 2011 62.3% (gem 71.5) en in 2014 66.3% (gem 70,5)

59.9% is tevreden met het zicht op groen vanuit hun woning (gem 61.9%).

                                                                                                                     

p 340-341

indruk van de netheid in de buurt

In 2008 was 49.3% tevreden over de netheid in de buurt (gem 59.7%); in 2011 47.9% (gem 61.7%) en in 2014 53.2% (gem 63.0%).

Over dit aspect zijn Turnhoutenaars veruit het minst tevreden in vergelijking met anderen.

p342-343

indruk van de netheid in de stad

In 2008 was 46.3% tevreden over de netheid in de stad (gem 55.6%); in 2011 33.5% (gem 54.3%) en in 2014 37.4% (gem 52.5%).

Ook over dit aspect zijn Turnhoutenaars veruit het meest ontevreden in vergelijking met de anderen.

p364-365

vertrouwen in stadsbestuur

In 2008 had 26.7% van de Turnhoutenaars vertrouwen in hun stadsbestuur (gem 34.6%); in   2011 was dit gedaald naar 17.4% (gem 32.2%) en in 2014 had 19.7% vertrouwen (gem 33.4%).

Deze cijfers zijn veruit de laagste (volgende 23.4% in Roeselare).