zondag 25 januari 2015

Turnova: hoera of mer-de? groen en kind op hun plaats gezet


Turnova gaat van start. Hoera? De stad start met de bouw van de nieuwe academies in april, enkele weken later begint projectontwikkelaar Heeren aan de bouw van de eerste appartementen.
Uit de berichtgeving van GvA (bron) kunnen we afleiden dat Heeren in 2004 de Brepolssite heeft gekocht, de stad was eigenaar van het Kursaal en van de parking Otterstraat. Daarna heeft Heeren ook de Bloemekensgang, de Post, bakkerij Simons en de Oase gekocht. Sinds 2014 zijn ze eigenaar van alle gronden op de site.  De stad brengt een aanzienlijke inbreng in vanuit het Stadsvernieuwingsfonds. Een is een ruime ondergrondse parking voorzien plaats voor 400 fietsen.
Dus zeker: hoera!! hoera!! hoera!!

Het milieurapport (bron) ziet enkel problemen voor het verkeer (p. 84), maar verwacht dat de milderende maatregelen tot een aanvaardbare oplossing hiervoor zullen leiden.  De centrale parking zal de verkeersdruk in de wijken in het centrum doen afnemen. Het project zal meer mogelijkheden geven voor fietsers en voetgangers. We citeren even verder het besluit: "De belangrijkste negatieve effecten van het project zijn het verlies aan archeologisch erfgoed, het grondoverschot, de hinder door het werfgebeuren en de verkeersgeneratie met geluids- en luchtemissies. Positieve effecten zijn echter ook te verwachten op het vlak van de verbetering van de morfologische structuur en het straatbeeld, het terugdringen van de leegstand, de toename van de effectieve bewoning en de toename van de oppervlakte aan publieke ruimte, renovatie van bouwkundig erfgoed, de gescheiden waterafvoer, een rationeel watergebruik. Het visueel aspect van het projectgebied wijzigt van een verwaarloosd deelgebied, naar een modern geheel met een hoogwaardige architectuur. De woontoren wordt een belangrijk referentiepunt en is visueel beschouwd nadrukkelijk aanwezig.  Het project zal de huidige negatieve ontwikkelingsspiraal van dit stadsdeel doorbreken en een nieuwe en noodzakelijke dynamiek teweegbrengen. "

Nu vind ik dat het MER wel erg positief is in zijn oordeel. Uiteindelijk heeft men jarenlang de boel laten verkrotten (foto106, foto106), zodat er niet veel meer aan waardevol overblijft. Om hetgeen er overblijft toonbaar te maken (in dit geval enkel de bouw voor de academies) zal men veel geld mogen neertellen.  Als het MER dan als positief punt aanhaalt dat de verkrotting wordt weggewerkt , dan denk ik: eindelijk... en had het niet anders gekund?
Het MER voorziet dat Turnova zal bijdragen tot het terugdringen van de leegstand. De grote vrees voor de winkels in de omliggende straten is dat het een leegzuigeffect gaat hebben op hun zaken... dus juist het tegenovergestelde. Nu al staan veel winkelstraten half leeg. Waarop baseert men zich hier?
Wat betreft de invloed van het project op de leegstand op gebied van huizen en appartementen wordt niet gerept. In het artikel van GvA staat wel dat de appartementen scherp geprijsd worden, "want er is op dit ogenblik nogal wat aanbod op de vastgoedmarkt." Lees: we zijn een overaanbod aan het creëren van woningen en appartementen en doen er hier nog een schepje bij, zodat wij ook ons deel van de winst kunnen inpikken.


Het is wel opvallend dat het MER zich niet uitspreekt over de mogelijkheden die niet benut worden, over de noodzaak om centraal en publiek groen te voorzien in de stadskern bijvoorbeeld. Het MER bekijkt enkel het ingediende project, logisch waarschijnlijk.
Maar hier ligt het merde... Met Turnova verdwijnt de laatste kans om werkelijk een groene long te creëren in het stadscentrum, een "Central Park".  De mogelijkheden waren er: ze waren eigenaar van een deel van de gronden, ze konden eventueel gebruik maken van hun recht op voorkoop. Het zou echt een groene oase in de kern kunnen zijn, een plaats waar kinderen konden spelen, ... voor mijn part kon er ook een bistro worden voorzien om rustig te vertoeven, zelfs misschien een nieuw Kursaal met binnen- en buitenzwembad ... Maar men heeft de boel jaren laten verkrotten en privé-investeerders de vrije hand gegeven bij de aankoop. Resultaat: De toename van de publieke ruimte? ja een enkel groen pleintje van enkele vierkante meter, enkele bomen aan de zijkanten van het project en een groene ruimte helemaal achterin dat deel wordt van de tuintjes van de woningen (2000m² als ik de verantwoordelijken zou mogen geloven)... (foto grondniveau, bron MER) Het grootste deel van de groene ruimte wordt gerealiseerd... op het dak. (foto dakniveau, bron MER) Dit palmt geen verkoopbare ruimte in, dus de inkomsten blijven optimaal, men kan nog wat subsidies meenemen en vooral: het blijft een argument om het project gepromoot te krijgen. Als men nog iets meer zou durven zou men het nog promoten als: "wonen in het groen, wonen in het park".  En heel trots kan men melden dat de projectontwikkelaar toch enkele parkeerplaatsen heeft opgeofferd om leven te geven aan een grote boom op het centrale plein. Op één van de promofotootjes die in 2012 werden verspreid van het centrale  plein zien we minimaal twee bomen staan. (bron). Dit bewijst het: groen wordt slechts als een opsmukje gebruikt om de plannen te kunnen verkopen, een niet-bindend element in hun megaplannen. Het is duidelijk welke plaats groen heeft in de plannen van de stad en de ontwikkelaars.

Turnhout heeft nog niet zo lang geleden het label van kindvriendelijke stad binnengehaald. Prachtige promotie. Welke plaats bekleedt het kind in de plannen van Turnova? Natuurlijk heb je er de stadsacademies... Maar als het daar buiten komt? Het kind winkelt samen met zijn ouders en het kind zit in één van de appartementjes zijn duimen verder te verslijten aan het spelen van het zoveelste computerspelletje. Dit is de plaats die de stad en de ontwikkelaars toekennen aan het kind. Erg kindvriendelijk....

De grond van mijn betoog (en van heel veel van de bijdragen in dit blog) is dat Turnhout de kansen heeft gemist om de stad een ander uitzicht te geven: groener, kindvriendelijker.... doordat de stad eenzijdig heeft ingezet op het promoten van de stad als woon-stad. Daardoor is alle ruimte die in de stadskern is vrijgekomen door het verdwijnen van de oude industrieën (papier, drukkerij, staal...)  uit de stadskern te laten inpalmen door bebouwing, verkavelingen, woonprojecten...

En als we dan even de politieke rekening maken:
  • SP-a heeft de voorbije jaren een voortrekkersrol gespeeld in Turnhout woon-stad. Voor op zich een waardevolle doelstelling: betaalbaar wonen voor iedereen. Toch vind ik het op sommige vlakken kortzichtig: wie gaat de evoluties afremmen? welke negatieve gevolgen heeft dit beleid op langere termijn ... en wat dan?
  • Groen heeft m.i. te weinig tegenwind geboden, heeft bestuursmatig relatief weinig groen gerealiseerd naargelang ze de kansen hebben gehad.
  • CD&V is nog vis nog vlees, zoals zo vaak de middenweg, maar heeft de laatste tientallen jaren wel het beleid gestuurd en heeft dus duidelijk bijgedragen aan het verstenen van de stadskern en het niet realiseren van de groene longen die mogelijk waren.
Natuurlijk weet ik wel, dat het voorgaande wat kort door de bocht is, en dat het kader (de wetgeving, de geldstromen, de verschillende claims op de ruimte enz.) het niet zo gemakkelijk maken.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten