Heraanleg pleintjes

Binnenkort gaat de stad het Robsonplein en het Stoktseplein heraanleggen.
Verleden jaar werd een vergadering gehouden waarop buurtbewoners hun wensen konden kenbaar maken.
Donkergroen, een firma die grote groen- en landschapsprojecten ontwerpt, tekende de plannen.
Op 7 maart 2018 werden deze plannen voorgesteld en besproken door de buurtbewoners.
Algemeen kon zowel het proces (de manier waarop aan de vernieuwing is gewerkt) als het resultaat (de plannen zelf) de steun wegdragen.

Achteraf gezien blijf ik toch wel met een aantal dilemma's zitten.... men moet een evenwicht zoeken tussen....

-sociale controle en het verlenen van een eigen plaats

Ouders, buurt en bestuur willen sociale controle behouden: gevolg geen verborgen hoekjes, overzicht over het terrein bewaren, lage haagjes...
Terwijl kinderen en jongeren behoefte hebben aan een eigen plekje, weg van de wereld van de volwassenen, waar ze hun eigen ding kunnen doen. Volwassenen hebben dit vaak niet graag, zien het als een plek van uitwassen... en willen er de controle terug over verwerven. Typisch zijn hangplekken voor jongeren, maar ook de kampen, speelhuisjes enz van jongere kinderen.
--multifunctionele leegte of ingevulde bestemming
Het Stoktseplein heeft nu eigenlijk een heel eenvoudige structuur: een stuk gras en dan een stuk asfalt. Dit heeft het voordeel dat hier van alles mogelijk is: je kan voetballen, volleyballen, een tent erop zetten, een picknick houden, leren fietsen, loopspelen houden enz...
De plannen voorzien meer structuur: bijv. de verharde ruimte wordt ingenomen door een looplijn en door een basketveldje met 1 doel. Een aparte voorziening wordt daarnaast voorzien om te voetballen. Eigenlijk zou men ook nog mogelijkheid moeten voorzien om te volleyballen?  Je ziet.. meer specialisatie, maakt het moeilijker om verschillende dingen te blijven doen??

-behouden en vernieuwen

Er waren weinig opmerkingen over de plannen. Hoe kwam dit? De meeste mensen waren zeker tevreden over het Robsonplein zoals het nu is; voor het Stoktseplein wou men ook de verharding bewaren, maar daarnaast meer uitgebouwde speelmogelijkheden: zowel klassieke als avontuurlijke.
Dit betekent dat de plannen slechts matig afwijken van de bestaande toestand.... zodanig zelfs dat men de vraag kan stellen of de investeringen om te vernieuwen wel nodig zijn...
Vernieuwen betekent anderzijds ook weer: de nu aanwezige beplanting vervangen. Dit betekent dat het jaren zal duren vooraleer de beplanting weer voldoende dicht is gegroeid. Vraag is waar de vogels intussen naartoe moeten? En de buurt staat zo al onder druk door het vernietigen van de hoven van de huizen langs het plein, het rooien van het bosje aan het Piskapelletje... Wanneer valt de laatste dominosteen en zien we minder of geen vogels meer in onze versteende stad? Vogels zijn de enige wezens buiten onszelf die we nog toelaten in onze steden (naast insecten, ratten en muizen😉). Insecten zijn natuurlijk ook belangrijk (voor verstuiving, voedsel voor vogels), maar worden alsmaar verder verdelgd en teruggedrongen omdat alle groen uit onze stad verdwijnt. Daarom is het ook belangrijk om onze omgeving eens door de ogen van de vogels te bekijken: zij hebben nood aan bescherming, nestelgelegenheid en voedsel. Voor de bescherming moet men ook denken aan de winter: voldoende groenblijvende heesters en struiken.... Het voedsel kan dan weer sterk afhangen van de soort: insecten, bessen, zaden. Daarom is het belangrijk de nieuwe beplanting zorgvuldig af te wegen (hoogte, soorten, inplanting....)

-speeltoestellen behouden of vernieuwen? de keuze is belangrijk

We zouden niet alleen moeten leren kijken met de ogen van vogels, maar ook met deze van kinderen. Spelen voor de kinderen is één van de belangrijkste functies van de pleintjes. Dan is het erg belangrijk welke speeltoestellen erop geplaatst worden, de minste mismatch maakt dat de toestellen niet gebruikt worden. Van belang hierbij is zowel de motorische acties waartoe ze uitnodigen, de moeilijkheidsgraad hiervan, de materialen...  Bovendien moet men goed nadenken welke leeftijdsgroep(en) men wil bereiken.  De speeltoren die er nu staat en de schommeltoestelletjes zijn ideaal voor kinderen van 3 tot 5 à 6 jaar, de eerste kunnen met wat hulp, de anderen zelfstandig op de toren spelen. Maakt men het moeilijker dan zal men de jongsten verliezen, en de leeftijd kunnen opschuiven tot 7 à 8 jaar. Oudere kinderen zullen waarschijnlijk meer andere soorten van ontspanning gaan zoeken. Natuurhouten toestellen zijn niet automatisch aantrekkelijker. Omdat de keuze zo gefinetuned moet worden, is het belangrijk hier goed over na te denken en het over te laten aan specialisten.  Hierbij denk ik aan kleuterjuffen, maar ook aan de kinderen zelf (beperkt); ideaal zou zijn met verschillende kinderen uit de groep die men wil bereiken, verschillende speeltoestellen laten uitproberen en daarbij goed te observeren en met hen na te bespreken.