Toponiemen of grafteksten

Vaak verwijzen toponiemen of plaatsnamen naar zaken die er eens zijn geweest en die er niet meer zijn. In de huidige tijden worden plaatsnamen gegeven van datgene wat het aangekondigde project voor eens en altijd doet verdwijnen. De Heizijdse velden verdwijnen om plaats te maken voor nieuwbouwwijken. De prachtige open ruimte wordt ingenomen, maar men laat het verleden nog verder leven in de naamgeving. Hier fungeert het toponiem als graftekst.

Beleidsmakers gebruiken plaatsnamen ook als propagandamiddel. Projectontwikkelaars zijn extra spitsvondig als het op naamgeving op aankomt. Voor het parkgedeelte in hun nieuwe plannen aan het stadspark hanteren zij de naam “Central Park”, verwijzend naar het grote park in New York. Nu: centraal gelegen is ons stadspark helemaal niet, of is dit de aankondiging van nog een grote stadsuitbreiding?

In het videofilmpje  waarin de plannen worden voorgesteld zegt men dat men dat het studiebureau van het stadsbestuur de opdracht heeft gekregen om te zorgen voor “groene vingers” in het project. Het enige stuk groen dat er nog in de omgeving ligt is een groen plein tussen Patriottenstraat en Kruisbergstraat  (foto55). Als men dit stuk van verkaveling en versnippering kan redden dan is dit een verdienste, maar ik twijfel eraan. Dus waarschijnlijk is dit het zoveelste stukje propaganda… Intussen wordt dit stukje ook "ontgonnen": het wordt een "wonen in het park" project: 200 wooneenheden, gecombineerd met een park, en het terug oproepen van de Kasteelloop. Even zien hoe het gerealiseerd zal worden; hoeveel park er zal komen....

Turnhout heeft de kansen laten liggen om niet één centraal park, maar verschillende groene kernen in de stad te creëren. De laatste decennia zijn de verschillende industrieën uit Turnhout verdwenen en hebben in de rand de open ruimte met industrieterreinen ingepalmd. Vooral grafische en staalfabrieken zijn zo naar de rand verhuisd en lieten open vlaktes in de stadskern achter. Allemaal zijn deze opgevuld door woonprojecten, vaak door projectontwikkelaars.  Als men van enkele van deze ruimtes groene ruimten had gemaakt, dan hadden we een andere stad gehad. Nu moet men het groen in de stadskern met een vergrootglas gaan zoeken. Zoals aan de Jacobsmarkt: in de plannen werd het voorgesteld als een groen pleintje, in werkelijkheid staat er nog één boompje. Wie gaat er nu verpozen op een plek waar je letterlijk wordt ingesloten door vier-verdiepingen-hoge gebouwen die lijken op je neer te vallen? (foto112)

Waar een metropool als New York er wel in slaagt om een oppervlakte van 341 hectare groen te behouden in zijn kern, heeft Turnhout hier helemaal geen oog voor. De naam wordt hier gebruikt om een beleid te suggereren dat er niet is, het is propaganda.